09 juni, 2000

Frankrijk

27 mei t/m 9 juni 2000
Inleiding

Zuid-Frankrijk is van oudsher een bruisend vakantiegebied. Wie kent niet de plaatsen St Tropez, Cannes en Nice! Behalve deze leuke badplaatsen heeft de "Provence" natuurlijk nog veel meer te bieden. Denk aan de Camargue met z'n flamingo's en witte paarden, aan het mooie achterland met z'n schitterende landschappen, aan het heerlijke klimaat, de azuur blauwe Middellandse zee, het prachtige licht. Je komt werkelijk superlatieven te kort om een beschrijving van de Provence kernachtig samen te vatten.
In het vroege voorjaar ontstond het idee om met "ons gezin" een vakantie door te brengen in Zuid-Frankrijk. Via Topic Travel werd een huis gehuurd van een particulier. Dit huis is geschikt voor 7 personen. De opzet was dat we er met z'n zessen een tweetal weken zouden doorbrengen. Helaas moest Tamara en David afhaken omdat ze in de afgesproken vakantieperiode een huis gingen kopen. We bleven dus met z'n vieren over. Ria, Anna, Roald en Ben.
Het huis is zeer ruim bemeten en is fantastisch gelegen halverwege een helling van een berg. Deze helling kijkt uit op de Mon Faron een berg gelegen achter Toulon. Deze berg bestaat uit een klein kalksteenplateau en beheerst het achterland. Door de centrale ligging van Toulon was een goede verkenning van de omgeving oostwaarts richting Monaco en westwaarts richting Camargue mogelijk. Alles was per auto in een dag te bereizen.

Literatuuropgave
Goede literatuur over de Provence is voorhanden middels de toeristische gidsen van Michelin. Heel veel waardevolle tips en goede routebeschrijvingen hebben het vakantieplezier vergroot. Ze zijn in mijn ogen beslist onmisbaar als je de omgeving wilt verkennen.

Landkaart
Voor de directe omgeving voldeed de Michelinkaart No 84 "Marseille- Toulon- Nice uitstekend.

Benodigde documenten
Een geldig paspoort, een gezondheidsverklaring en een inenting tegen Rabiës voor onze hond zijn verplicht. Overigens is tijdens de reis bij de passage van de diverse grensovergangen niet gecontroleerd.

Veiligheid
Opvallend was dat er heel weinig politie op straat te zien was. Of de criminaliteit laag is kan ik natuurlijk niet beoordelen. Het enige negatieve punt in dit opzicht overkwam ons in de haven van Toulon. De boottrip ter gelegenheid van Anna's verjaardag moesten we afzeggen omdat deze trip de gehele dag zou duren. De reeds betaalde som geld werd slechts voor de helft door een soort wisseltruc terugbetaald! Natuurlijk werd dit niet door ons gepikt. Met behulp van de toerist die zowel Engels als frans sprak lukte het ons tenslotte, ondanks allerlei afleidingsmanoeuvres van de kaartjesverkoper, om ons geld terug te krijgen.

Transport
Dit keer hebben we voor de auto gekozen. Dat leek ons een goed idee omdat we ter plaatse de omgeving wilden verkennen. Achteraf gezien zou het onmogelijk zijn geweest de vakantie zonder auto door te brengen. Daarover later meer. De kwaliteit van de tolwegen is natuurlijk perfect. Het is ons, zonder dat we ons hebben geforceerd, gelukt om binnen 13 uur de afstand van Schiedam naar Toulon te overbruggen. De afstand bedraagt ca. 1250 km. Op zaterdagmorgen om ca. 2.30 uur zijn we vertrokken. Om ca. 15.30 uur arriveerden we in Toulon. Nadat we de eigenaar van onze vakantiewoning hadden gebeld was hij binnen 5 minuten ter plaatse om ons voor te gaan de laatste kilometers naar de vakantiewoning. Dit viel zeker het laatste stuk niet mee. Het smalle weggetje de heuvel op, waar de vakantiewoning staat, was voor een "Hollander" die het vlakke land gewend is, bijna niet te berijden. Vooral de haarspeldbochten zijn ongelofelijk steil. Ik had er een zwaar hoofd in voor de rest van de vakantie. Zou ik het nog wel aandurven om deze route dagelijks te rijden!

Onderdak
De vakantiewoning die we voor twee weken hadden gehuurd is fantastisch. De ligging halverwege de berg met het ongelofelijk mooie uitzicht over de gehele stad Toulon, is adembenemend. De ruime tuin, het prachtige overdekte terras, de oprijlaan en het zwembad met bijbehorend grasveld geeft ons het gevoel dat we hier voor altijd willen blijven. De woonkamer is zeer ruim bemeten, net als de slaapkamers. De keuken is van alle gemakken voorzien. De eigenaar van de woning geeft nog enige uitleg over het bijvullen van het zwembad en het aanzetten van de enorme TV in de woonkamer. Voor het laatste heb ik weinig belangstelling. Gelukkig kom ik goed door de test heen die de eigenaar me oplegt omtrent de bediening van de TV. Aan de stilte van de omgeving moeten we nog even wennen. Er is geen enkel geluid dat de harmonie van het huis met de omgeving verstoort.

Het weer
Gedurende de periode dat wij er waren van zaterdag 27 mei 2000 t/m vrijdag 9 juni is het weer geweest zoals je het zou verwachten in Zuid-Frankrijk. Schitterend. Slechts een dag was het regenachtig en stond er veel wind.

Frankrijk van dag tot dag:

zaterdag 27 mei
Het vertrek is ’s morgens vroeg om 14.00 uur gepland. Natuurlijk lukt het niet om klokslag twee uur te vertrekken. Dat maakt ook niet uit het is vakantie! Een regenbui verstoort de inpakwerkzaamheden. Nu weten we weer waarom we naar Zuid-Frankrijk gaan. De reis gaat zeer voorspoedig. Bijna zonder oponthoud kunnen we een gemiddelde snelheid van ca. 100 km/h aanhouden Vrijwel moeiteloos vinden we de afgesproken ontmoetingsplaats met de eigenaar van de vakantiewoning. Zelfs de geëtaleerde grafstenen kunnen de pret niet drukken. Een gids naar de villa hebben we beslist nodig. Met grote snelheid loodst hij ons door Toulon. Het laatste stuk vergt alles van mijn stuurmanskunst. Met rokende banden arriveren we ten slotte bij de villa. Na de nodige plichtplegingen besluiten we 's avonds nog even naar het centrum van Toulon te gaan. De dodenrit de berg af maar voor lief nemend. In het centrum zien we een stadspark. Dit lijkt ons een goede aanknopingspunt voor een kleine stadsverkenning. De terugweg bergopwaarts vinden is nog een hele tour. Gelukkig gaat de rit naar boven een stuk makkelijker als je in de bochten maar snelheid houdt. Na een heerlijk diner en een voortreffelijke wijn genieten we 's avonds nog even na van onze eerste dag in de Provence.

zondag 28 mei
Vandaag is het zondag. Een rustige dag om Toulon te verkennen. Het is maar goed dat we gisterenavond de route naar het stadspark hebben verkend. Heel snel vinden we weer onze parkeerplaats. Het stadspark is genoemd naar Tsaar Alexander 1. In het verleden waren er veel connecties tussen het hof van de tsaar en de Provence. Het park is niet groot. Binnen 5 minuten lopen we er doorheen. We maken de stadswandeling die beschreven staat in de Michelin gids. De stadswandeling voert ons o.a. langs de boulevard van de haven waar veel plezierboten liggen. Halverwege de boulevard is er gelegenheid om een havenrondvaart te maken. Ook kan van hieruit een bezoek gebracht worden aan de Porquerolles, een voor de kust gelegen eilandengroep. Misschien leuk voor later. De terrasjes langs de boulevard beginnen intussen vol te lopen. Een haven blijft altijd gezellig. Verderop gaan we de binnenstad in. Naast twee mooie kerken vallen ook de typische Franse straatjes op. Alle ramen zijn voorzien van jaloezieluiken die bijna zonder uitzondering afgesloten zijn. Voor Ria zou dat "niets" zijn. Het is niet alleen erg donker maar het geeft volgens haar ook een opgesloten gevoel. Het ziet er overigens wel schilderachtig uit. Op de dagelijkse markt is het een drukte van belang. Marktkooplui prijzen hun waren aan. De tomaten, aardbeien en perziken kleuren het geheel in vrolijke zomerse tinten. Natuurlijk kopen we wat fruit en aardappelen. Er moet per slot van rekening ook gegeten worden. Ik vind, mijn reisgezellen trouwens ook, Toulon geen bijzondere stad die ik me altijd zal herinneren. Behoudens enkele mooie pleinen en de haven met zijn boulevard is er in principe weinig te beleven. Na een rustpauze op ons magnifieke terras bij de villa besluiten we de Mon Faron te beklimmen. Deze berg waar we tegenaan kijken vanaf ons terras ziet er heel verweerd uit. Dit restant van een kalksteengebergte ziet er niet direct aantrekkelijk uit. Hoe anders is het als je bovenkomt. Met beklimming bedoelde ik niet te voet maar met de auto. Gelukkig is het bergopwaarts eenrichtingsverkeer. De weg is zeer smal, steil en nauwelijks voorzien van vangrail. Hier en daar ligt er een autowrak in de afgrond. Oppassen dus! Ook hier is het uitzicht onderweg op Toulon weer magnifiek. Zeker de stops die je onderweg kan maken zijn heel mooi gelegen. De begroeiing met dennen geeft hier en daar een beetje schaduw. De bloeiende bremstruiken overheersen de bloemenpracht langs de helling. Bijna boven op de berg is er een soort oorlogsmuseum. Niemand is er echt in geïnteresseerd dus gaan we door naar de top. Hier is een mooie wandeling uitgezet die door een botanisch interessant stuk bos voert. Aan de noordkant van de berg genieten we van het uitzicht. In de verte zien we een klein meertje liggen. De kleur van het water is prachtig blauw en het ziet er heel paradijselijk uit. We gaan het zeker nog eens een keer bezoeken. 's Avonds improviseren we een heerlijke maaltijd en kijken tevreden terug op deze eerste volle dag.

maandag 29 mei
Het waait flink als we op staan. De wind komt pal uit het zuidwesten waardoor we de beschutting van de bergen missen. Toch is het niet koud. Voor het ontbijt haal ik twee stokbroden in het kleine dorpswinkeltje beneden in het dal. Dat ik dan weer de "dodenrit" moet maken neem ik maar voor lief. Voortaan moeten we maar zoveel mogelijk boodschappen combineren met uitstapjes! Rond 11.00 uur vertrekken we naar Hyeres, oostelijk van Toulon gelegen. Dit stadje is een van de oudste badplaatsen aan de Cote D'Azur. Ook de zuidelijkste badplaats van het vaste land van Frankrijk. De oude stadskern ligt een stuk landinwaarts tegen de berg aan. We besluiten geen moeite te doen om een vrije parkeerplaats te bemachtigen en parkeren in een parkeergarage in het oude centrum. De okerkleurige huizen, de smalle straatjes en de jaloezieluiken voor de ramen geven weer de typisch Franse sfeer die we allemaal waarderen. Hogerop bevinden zich twee botanische tuinen prachtig aangelegd tegen de heuvel. Het is werkelijk een waar genoegen in de schaduw van de parasoldennen te genieten van de natuur. Aan de zuidrand bevindt zich een oriëntatietafel waarop we vergelijkende wijs de eilanden die we voor de kust zien liggen op naam kunnen brengen. Dat lukt niet met de planten die we in de tuin zien! Na een lunch bij McDonalds gaan we richting Giens. Dit stadje is op de uiterste zuidpunt van het schiereiland gelegen. We proberen aan de westkant even uit of het "doenbaar" is om op het strand te zitten. De harde wind is helaas spelbreker. Half gezandstraald vluchten we de auto weer in. Hoewel het een leuk natuurkundig verschijnsel is dat het eiland op een natuurlijke manier aan het vaste land is aangegroeid is het niet direct een boeiend stukje Frankrijk. We besluiten de namiddag door te brengen bij ons koninkrijkje op de berg! Voor het eerst neem ik een duik in het zwembad. Brrrr, nog even aan wennen. Anna maakt wat aantekeningen. Ria en Roald luieren lekker in de zon. Daar sluit ik me later graag bij aan. Vanavond gaan we een poging doen om het meertje dat we gisteren van de Mon Faron ontdekt hebben te vinden. Volgens de landkaart richting Le revest les aux. De stuwdam vinden we heel snel. Aan de voet ligt nog een oude Romeinse brug die omheind is. Hier moeten we uiteraard zuinig op zijn. Roald doet een poging de heuvel te beklimmen om een route te ontdekken naar het meertje. Helaas is het snel donker en besluiten we terug te gaan omdat we er nog niet zeker van zijn dat we onze villa in het donker terug kunnen vinden.

dinsdag 30 mei
Vandaag staat St. Tropez op het programma. De weg er naar toe voert ons dwars door het Massief des Maures. Het landschap is heel afwisselend. Wijngaarden, bossen en akkers trekken aan ons voorbij. Helaas kunnen we niet zo ontspannen blijven rijden als het eerste deel van deze trip. Vlak voor St. Tropez komen we in een file terecht die niet echt opschiet. Het duurt ongeveer een uur voordat we St. Tropez inrijden. We besluiten de auto niet helemaal door te rijden naar het parkeerterrein maar eerder langs de weg te parkeren en het laatste stuk maar te gaan lopen. Dat schiet tenminste op! St. Tropez is wat je van een dergelijk stad mag verwachten. Druk, gezellig, patserig (de plezierboten!) en veel toeristen. Uiteraard wil iedereen op de plezierboten gezien worden. De haven ligt helemaal vol. De boten zijn toch bedoeld om mee te varen? De binnenstad is veel rustiger dan de boulevard langs de haven en heeft toch wel veel van z'n charme weten te bewaren. De talloze winkeltjes, nauwe straatjes en jaloezieluikjes geven weer de typische Franse sfeer. De terugweg naar huis gaat gelukkig een stuk sneller. In de namiddag willen we nogmaals een poging wagen om het meertje te vinden. Via de nu bekende route richting Le Revest Les Aux, het typische Franse bergdorpje, komen we bij Le Barrage de stuwdam van het meertje. Rechts van de stuwdam langs enige bebouwing gaat een smalle weg omhoog. We besluiten deze weg te nemen gewend als we intussen zijn aan steile beklimmingen. Boven komen we in een prachtig bos met mooie uitgegroeide bomen. Eindelijk kan Tosca onze hond zich uitleven. Vrij eenvoudig bereiken we het meertje. De omgeving is werkelijk een paradijsje. Het heldere blauwe water omlijst met de prachtige begroeiing is werkelijk de moeite waard. Een plek om zeker nog eens terug te komen.

woensdag 31 mei
Vandaag is Anna jarig. Vroeg in de morgen versieren we het terras met ballonnen. Het plakband waarmee we de ballonnen bevestigen is niet van degelijke kwaliteit. Achter elkaar waaien de ballonnen weg. We besluiten ze dan maar binnen op te hangen. Met de cadeaus, een fototoestel en een portable telefoon is Anna heel blij en verrast. Dit heeft ze niet verwacht. Roald en Anna stellen voor ter gelegenheid van de verjaardag om met z'n allen te gaan varen. Uiteraard gaan we op dit aanbod in. Het oorspronkelijke plan is de eilanden voor de kust te bezoeken. Echter de vaartijd is te lang. Het is zelfs de vraag of je dezelfde dag nog terug kan! Een havenroute lijkt ons een prima alternatief. Het is heel mooi om Toulon nu vanaf het water te bekijken. Nu wordt duidelijk dat Toulon een grote marinehaven is. Veel vliegdekschepen liggen voor anker. In eens worden we opgeschrikt door een "projectiel" dat vanaf een vliegdekschip wordt afgevuurd en ca. 200 meter voor onze boeg inslaat. De uitleg in het Frans van onze kapitein ontgaat ons ten ene male. Spectaculair was het wel. Na een bezoek aan het toeristische informatiebureau, waar we wat foldermateriaal krijgen over de omgeving, besluiten we naar Bandol te gaan. Ik heb ergens gelezen dat er een prachtig kust pad loopt van Bandol uit naar westelijke richting. De naam van het pad Sentier Pietonnier du Litteral. In de omschrijving van de folder is geen woord gelogen. Heel gevarieerd wandelen we langs strand, bos en klifkust. Later in de week gaan we zeker het vervolg doen van deze tocht. 's Avonds drinken we nog een glaasje champagne op de verjaardag van Anna.

1 juni
Deze keer slapen we uit. Na het ontbijt dat we dagelijks buiten in het zonnetje nuttigen besluiten we naar Prado te gaan. Prado ligt oostelijk van Toulon en is ook een startpunt voor een wandeling langs de kust. Hier zijn er wat meer mogelijkheden om op het strand te vertoeven. Een zekere klimvaardigheid is vereist. Met hoogtevrees kom je hier ook niet ver. Onze viervoeter Tosca klimt als de beste, kennelijk geen weet hebbend van de gevaren die dreigen. Op een gegeven moment wordt het toch echt te warm en besluiten we op het kleine keienstrandje uit te rusten. Ook hier is de kust fantastisch mooi. De combinatie van de azuur blauwe zee, de loodrecht in zee afdalende kliffen, de strakblauwe lucht en natuurlijk ook de heerlijke temperatuur maken een vakantie aan deze kust tot een waar genoegen. Na het avondeten gaan we nog even naar Bandol. Gisteren hebben we gezien dat er een leuke boulevard is. Het lijkt ons een leuk idee deze boulevard even lekker af te struinen. Het geeft ons een beetje een "Spanje gevoel" Op zich niet zo gek omdat Spanje hemelsbreed een paar honderd kilometer verder ligt en de kust grote overeenkomsten vertoont. Natuurlijk ook hier weer de onvermijdelijke haven waarlangs toeristen flaneren om zich te vergapen aan de rijkdom op het water. Als we weer thuis komen gaan we vroeg naar bed. Morgen gaan we naar Monaco. Weer een nieuw avontuur!

2 juni
De route naar Monaco is schitterend en voert ons deels over tolwegen. Vooral het laatste traject is prachtig aan gelegd. Vele tunnels bekorten de route. We doen er ca. 2.00 uur over om van Toulon in het centrum van Monaco te geraken. Het is opvallend druk. Via aanwijzingen van de volop aanwezige politie laten we ons in een parkeergarage, diep onder de grond, loodsen. Het gebrek aan ruimte speelt Monaco al jaren parten. Werkelijk elk stukje is benut. Hoogbouw is vaak de enige oplossing. Als je bedenkt dat de oppervlakte van het ministaatje slechts 1,5 km2 dan is het toch een fenomenale prestatie dat er zoveel gebouwen staan. Als we de parkeergarage uitkomen schrikken we van de herrie. We hebben de pech of het geluk dat we Monaco bezoeken op het moment dat er trainingen worden gehouden van de formule 1- races. Grote delen van de binnenstad zijn afgezet. Enorme tribunes opgebouwd. Via een omweg lopen we richting het paleis van de koninklijke familie. Onderweg zien we prins Rainier van Monaco geëscorteerd door motorpolitie voorbij rijden. Hij gaat zeker ook de races bezoeken. Wat een toeval. Als we de heuvel hebben beklommen waar het paleis is gebouwd komen we net op tijd voor het aflossen van de wacht. In keurige witte uniformen marcheren een groepje soldaten voorbij. Bij de dubbele wachtposten zien we het ritueel van de wisseling van de wacht. We zijn niet de enige die hier in geïnteresseerd zijn. Wat een poppenkast wordt hier vertoond. Volledig onnodig maar wel grappig deze traditie. Het voorplein van het paleis is een van de weinige plekken waar nog ruimte is. Het aangrenzende stadje is weer typisch Frans. Ook hier weer nauwe straatjes, jaloezieluiken etc. Aan de zeekant, die in Monaco nooit ver weg is, bevind zich een botanische tuin. Deze tuin is schitterend aangelegd tegen de berg aan en lijkt enigszins te zweven. In vroeger tijden was de top van de berg inderdaad een onneembare vesting. In de middag zijn de trainingen afgelopen. Het circuit wordt opengesteld. We kunnen nu een kijkje achter de schermen nemen van de formule 1 races. Het is een spektakel dat ons niet echt kan boeien. Trouwens de hele entourage van Monaco spreekt me niet echt aan. Ik zoek veel liever de stilte van de natuur op. Maar goed je moet er één keer in je leven geweest zijn! De namiddag brengen we weer door in ons paradijs in de bergen bij ons verkwikkende zwembad. Ook vanavond spelen we een spelletje kaart. De ouwetjes doen het nog goed. We spelen de jongelui onder de tafel!!

3 juni
Roald en Anna blijven vandaag thuis. Vandaag gaan we naar Cassis. Deze stad is beroemd als startpunt voor wandelingen langs de Calanques. Deze Calanques zijn steile inhammen die gekarteld langs de kust liggen. De wandeling is van adembenemende schoonheid. Veel dagjesmensen klauteren over de steile hellingen. Zelf besluiten we niet verder te gaan dan de tweede Calanques. Het is leuk naar de wandelaars te kijken die puffend en steunend bovenkomen. We realiseren ons dat we natuurlijk ook weer dezelfde weg terug moeten! Terug bij de auto besluiten we een door de Michelin gids aanbevolen route te rijden terug richting Toulon. Deze zgn. Corniche des Cretes is inderdaad een driesterrentocht. Vooral het uitzicht bij Cap Canaille op Cassis is fabelachtig mooi. Als we uitstappen en naar de rand lopen dan staan we letterlijk boven aan een loodrechte afgrond. Je wordt er bijkans misselijk van als je naar beneden tracht te kijken. Een afzetting is niet te zien. Goh wat akelig. Als we "thuis" komen nemen we nog even een frisse duik en lummelen we een beetje in de tuin. Na het eten gaan we naar het "meertje" in de bergen. We rijden er nu rechtstreeks heen. Aan de zonkant wandelen we een stukje langs de oever en genieten van het uitzicht. Tientallen zwaluwen scheren over het water en drinken al vliegend. In het bos spelen we nog een partijtje Jeu de Bole. Natuurlijk stond het van tevoren al vast wie de winnaar zou zijn. Anna geeft nog redelijk partij. Roald speelt wederom als een natte krant.

4 juni
Vandaag is zondag. Hit lijkt ons een geschikte dag om Marseille te verkennen. Om veiligheidsredenen parkeren we de auto natuurlijk eerst in een parkeergarage in het centrum vlakbij de haven. Er een te vinden kost weinig moeite. De oude haven ligt er prachtig zonovergoten bij. Ook hier weer de gebruikelijke plezierjachten die "gezien" willen worden. Het is heel ontspannend om langs de kade te lopen. Boven op de berg ligt prachtig gelegen de kathedraal St. Victor. We besluiten de berg te gaan beklimmen en de Kathedraal te bezoeken. Via een klein stadspark waar Ria een poging doet om de hond uit te laten klimmen we omhoog. De gendarmerie maakt Ria duidelijk dat een loslopende hond niet mag in het stadspark. Aanvankelijk speelt ze de onschuld, maar helaas de hond moet aan de lijn. De beklimming naar de kathedraal is door de hitte van de dag heel zwaar. Gelukkig vergoedt het uitzicht heel veel. Je kijkt her over de gehele stad. Voor de kust ligt een klein eilandje met daarop een kasteel. Dit eilandje heeft in het verleden een rol gespeeld bij het verhaal van de Graaf van Monte Cristo. Als we tenslotte op het voorplein arriveren vinden de "oudjes" het wel genoeg. Roald en Anna gaan nog hoger en beklimmen het bordes van de kathedraal. Poeh... wat een hitte. Marseille is een plezierige stad om in te wandelen, echter het zwembad trekt toch ook. 's Avonds gaan we weer even naar het meertje en genieten hier van de stilte, de vogels en het kristal heldere water.

5 juni
Vandaag gaan we de swingende stad Cannes bezoeken. Volgens Roald is Cannes een "must". We zullen zien. Via een mooie route arriveren we in de loop van de morgen in Cannes. Ook hier brengt een in het centrum gelegen parkeergarage uitkomst. Als we weer "boven" komen staan we meteen op de beroemde boulevard. Hier zijn talloze filmsterren ontdekt!! Het filmfestival van Cannes is toevallig vorige week geweest, jammer! We flaneren over de boulevard en genieten van de prachtige palmbomen, het strandleven en het mooie licht! Ook de binnenstad achter de boulevard is interessant en heeft talloze mooie plekjes waar je heerlijk kan verpozen. We schieten het ene na het andere fotorolletje leeg. Bij de haven vol met protserige boten staan ook een aantal auto's geparkeerd die je bij ons niet dagelijks tegenkomt. Roald poseert voor een schitterende bolide. Blijf maar lekker dromen!

6 juni
De "kinderen" nemen vandaag een "vrije" dag. Ria en ik gaan vandaag naar de Camargue. Als rechtgeaarde vogelaar kan ik deze buitenkans nu we er zo dicht bijzitten niet voorbij laten gaan om een bezoek te brengen aan dit mooie natuurgebied. We staan heel vroeg op en vertrekken in de schemer. Het is best nog wel een behoorlijke afstand... Via Arles rijden we ten slotte de Camargue in. Wat een schitterend leeg landschap is dit. Een tegenvaller is wel dat er ontzettend veel wind staat. Je waait bijkans uit je verschoning. Natuurlijk heeft dit ook zijn weerslag op de vogels. Deze laten zich maar heel beperkt zien.
We rijden nu dwars door de Camargue naar St Maries de la Mer het zuidelijkste aan zee gelegen stadje. Helaas is er niets te beleven en maken al snel rechtsomkeert en rijden westwaarts naar een ander deel van de Camargue. Net buiten de stad zien we een meertje met daarin tientallen flamingo's. Hier is de Camargue om bekend. Al trappelend in het water proberen ze microscopisch kleine diertjes omhoog te laten dwarrelen. Met hun aangepaste snavel zeven ze deze diertjes uit het water. Wat een wonderlijke aanpassing van de natuur. Als we doorrijden zien we overal flamingo's waar een klein beetje water staat. Ook drie bijeneters laten zich mooi bewonderen. Ze hebben moeite om zich in de nu aanwakkerende storm te handhaven. Het wordt steeds minder leuk om de auto uit te gaan. Op een gegeven moment gaat het zelfs regenen. De beroemde witte paarden kruipen bij elkaar en zoeken beschutting. Uiteindelijk rijden we maar terug naar onze villa en nemen onderweg nog iets lekkers mee voor bij de koffie.

7 juni
Vandaag maken we de wandeltocht af die we op 31 mei zijn begonnen. Ik probeer de auto zo dicht mogelijk te parkeren bij het toenmalige eindpunt. Het blijft een heerlijke ontspannende inspanning hier langs de kust te wandelen. We genieten er met volle teugen van. We realiseren ons dat het einde van de vakantie nadert. Ik betrap me erop dat ik steeds vaker aan "huis" ga denken.
Hoe zou het met Tamara gaan!

8 juni
Vandaag houden we een rustige dag. Morgen vertrekken we weer naar huis.

9 juni
Tamara is vandaag jarig. Bij het ontbijt zingen we gezamenlijk "het lang zal zij leven". We besluiten vanavond al te vertrekken en nemen ons voor de laatste keer te genieten van onze villa. Roald en ik wassen de auto. De "meiden" doen de was en pakken de koffers. We hebben er allemaal zin in om naar huis te gaan. Na enkele formaliteiten met de eigenaresse vervuld te hebben vertrekken we om ca. 17.00 uur.

Tenslotte
Zuid-Frankrijk is een fantastische bestemming. Niet alleen de strandliefhebber komt aan zijn trekken maar ook de actieve wandelaar of de cultuurliefhebber. De afwisseling van het landschap, de schitterende en interessante steden zorgen ervoor dat je geen moment verveelt. Zuid-Frankrijk is echt een aanrader.


07 februari, 1999

Vogels van Cuba

Cuba  Rondreis 31-1-1999 t/m 7-2-1999

1. Inleiding  

Sinds de machtsovername door Fidel Castro is er aanvankelijk veel veranderd. De gezondheidszorg en het onderwijs zijn verbeterd. Hoewel de wereld na de koude oorlog sterk is veranderd is de situatie in Cuba hetzelfde gebleven. Het communisme in de oude vorm is echter nog steeds aanwezig. Het land lijdt enorm onder de economische blokkade van Amerika. Veel voor ons elementaire zaken zijn niet of nauwelijks aanwezig. Je ziet aan het straatbeeld dat de tijd heeft stil gestaan. Auto’s van voor de machtsovername rijden er nog steeds rond! Dit geeft Cuba een aparte sfeer die je nergens ter wereld meer aantreft. Je vraagt je wel eens af wat er gebeurt als Fidel Castro het veld ruimt. Wordt dan het land ook zoals zoveel landen uit de regio volledig veramerikaniseerd! Cuba is een fantastisch land om met de auto te verkennen. De wegen zijn in goede staat en heel rustig. De benzine is echter schaars en dat is goed te merken. 
Bijna bij elk kruispunt staan er lifters die graag met je mee willen reizen. In het donker is het niet aan te raden te rijden. Wegenverlichting ontbreekt en overal kom je fietsers die zonder verlichting op de openbare weg rijden. Zelfs op de snelwegen kom je ze tegen. De plaatselijke bevolking is heel vriendelijk en niet opdringerig. Ze kunnen hun nieuwsgierigheid goed bedwingen en laten je veelal ongemoeid. Een gesprek is trouwens toch een moeizame bezigheid omdat bijna niemand engels spreekt en je uitsluitend met Spaans moet converseren! We hebben het westelijk van Havana gelegen gebied verkend. De route die we gereden hebben ging van Varadero, Playa Largo, Playa Giron, Soroa, La Guira en via Havana weer naar Varadero. De natuur is in sommige gebieden nog maagdelijk en onaangetast. Natuurlijk is er voor de suikerrietteelt op grote schaal gekapt en heeft het land een totaal ander aanzien gekregen. Van de 80% bedekking door tropisch regenwoud is nu nog maar 15 % over! Toch blijft Cuba voor de natuurliefhebber buitengewoon interessant. Voor de vogelaar zijn er 26 endemische vogelsoorten te zien. Hiervan zijn er enkele buitengewoon zeldzaam zijn of nagenoeg uitgestorven. 

 2. Literatuuropgave

Als leidraad voor onze rondreis hebben we het reisverslag van Brian Gee gebruikt. 
Het is een compleet verslag voorzien van gebiedsbeschrijvingen en gedetailleerde landkaartjes. 
De vogelgids “Birds of the West-Indies” voldeed prima. 

3. Documenten

Voor Cuba is een visum verplicht. Via het reisbureau kan een formuliertje verkregen worden.
Ingevuld en gevoegd bij een geldig paspoort kan je zonder problemen de grens van Cuba passeren. Bij de grenscontrole wordt de helft afgescheurd en ingenomen. De andere gestempelde helft dient bij vertrek uit Cuba weer ingeleverd te worden. 


4. Gezondheid

Inentingen zijn niet verplicht voor Cuba en malaria komt gelukkig niet voor.

5. Veiligheid

De criminaliteit van Cuba schijnt laag te zijn. Zoals overal in de wereld moet je natuurlijk goed op je spullen letten. We zijn in ieder geval niet in een bedreigende situatie terecht gekomen. Een onveilig gevoel derhalve hebben we niet gehad. Helaas is wel onze huurauto gedeeltelijk gestript. Beide buitenspiegels, ruitenwissers en een sierstrip zijn van de auto ontvreemd. Dit leverde een flinke schadepost op van ca. f. 200, per persoon!

6. Geld

De dollar is voor de toerist het betaalmiddel in Cuba. Als je dollars in kleine coupures meeneemt kan je in feite overal betalen. In de zogenaamde dollarwinkels voor de toeristen kan je voor ongeveer hetzelfde prijspeil als in Nederland inkopen doen. Naast de snuisterijen die als souvenir te koop worden aangeboden, kan je er ook een beperkt assortiment levensmiddelen mee kopen. Deze dollarwinkels vind je op het vliegveld, in de hotels en in de grote steden. Ook bij de benzinestations waar je als toerist mag tanken kan je met dollars betalen.  

7. Transport

Het openbaar vervoer, met uitzondering van Havana, ligt in het hele land op zijn gat. Het handelsembargo dat Amerika ten tijde van de koude oorlog heeft ingesteld, is nog steeds van kracht. Benzine is uiterst schaars. De economie van Cuba lijdt er nog steeds onder. Een verbetering van de situatie lijkt nog niet in zicht. Wellicht dat een machtswisseling de situatie kan verbeteren. Bussen rijden er niet of nauwelijks. Als je een bus tegenkomt dan kan het een afgedankte Nederlandse bus compleet met Nederlands kenteken en Nederlands reclame-uitingen zijn! Liften is vaak de enige manier om je over grote afstanden te verplaatsen. Dit gebeurt in Cuba op grote schaal. Bijna op elk belangrijk kruispunt zie je groepen lifters wachten op betere tijden. Lege vrachtauto’s bieden in dat geval achter in de laadruimte staanplaatsen aan. Dat dit weinig comfortabel is zal duidelijk zijn. Paard en wagen worden nog algemeen gebruikt. Zelf de ossenwagen zie je nog regelmatig op het platteland. Uiteraard ongeschikt voor de toeristen. De beste mogelijkheid om onafhankelijk te zijn biedt de huurauto. Bij ons arrangement zat de huurauto inbegrepen. De benzine kost ca. 1 dollar per liter. Belangrijk is wel dat u zoveel mogelijk probeert te tanken. Niet altijd heeft een benzinepomp voorraad!! Op landkaarten staan de benzinepompen aangegeven. Hou er rekening mee als u een route uitstippelt.

8. Onderdak

Bij het flexi-drive-arrangement was het verblijf in een naar keuze te reserveren hotel inbegrepen. 
Verspreid over heel Cuba zijn er ongeveer 50 hotels aangesloten bij de Horizontes Group. We hebben overnacht in Playa Giron, in Soroa en in Varadero. De kwaliteit van de eerste twee genoemde was zondermeer voortreffelijk. Hotel Caribe, voor de eerste nacht door de reisorganisator vastgelegd, was duidelijk van mindere kwaliteit en had zijn beste tijd gehad. Omdat het Playa Largo Hotel vol was (compleet afgehuurd door een Duitse reisorganisator!) moesten we noodgedwongen gebruik maken van de mogelijkheid bij een particulier te slapen. Dit adres voldeed qua inrichting en faciliteiten redelijk aan onze wensen (alleen geen warme douche!). De ligging direct aan zee is fantastisch. 

9. Het weer

Het weer was gedurende ons verblijf schitterend. De temperatuur was ‘s morgens aangenaam en werd gaandeweg, als de dag vorderde steeds warmer en drukkender. Gelukkig waaide het behoorlijk en gaf dit enige verkoeling. Slechts de voorlaatste dag hebben we enige regen gehad. 
Dit frisse buitje duurde gelukkig maar kort.  

10.0 Dagoverzichten

31 januari
Zondag 31 januari vertrekken we van Schiphol. Bij de incheckbalie reserveren we allebei een plaats aan weerszijden van een pad. Zo hebben we desgewenst schuinweg wat extra beenruimte. 
Het vertrek dat gepland was om 12.10 uur wordt ca. een half uur uitgesteld. Het vliegtuig is afgeladen. Daarbij komt nog dat we per persoon liefst 32 kg bagage mee mogen nemen. Het blijft een wonder dat we de lucht ingaan! Om ca. 6.00 uur plaatselijke tijd arriveren we in Holguin aan de oostkant van Cuba. Deze tussenlanding, waarover bij de boeking niets over gezegd is, is een kleine tegenvaller. Gelukkig kunnen we de benen een klein beetje strekken bij de twee uitgangen van het vliegtuig. Het vliegtuig even verlaten is er echter niet bij. Vanuit de uitgang van het vliegtuig vlakbij de aankomst/vertrekhal zien we de eerste Cubaanse vogels. Een Northern Mockingbird foerageert voor het terras. In de verte zien we Turkey Vultures. Deze gieren zullen we dagelijks en in grote aantallen zien. Nadat er passagiers uitgestapt zijn die wel op hun bestemming zijn, komen er weer nieuwe voor in de plaats. Deze passagiers verlaten Cuba maar moeten toch nog even mee naar Varadero!! Het laatste stukje naar Varadero duurt ongeveer een uur. Eindelijk zijn we op ons startpunt van de rondreis gearriveerd. Bij de douane is het een drukte van belang. Hemme denkt slim te zijn en probeert via de V.I.P.- uitgang door de douane te komen. Hij heeft de pech dat een groepje stewardessen voorrang wordt verleend toen hij bijna aan de beurt was. Zo staat hij toch weer achteraan! Nadat we in de hal opgevangen zijn door een vertegenwoordiger van onze reisorganisator worden we voor de auto doorverwezen naar het voorterrein van de vertrekhal. De afhandeling van de formaliteiten verloopt vlot. 
De auto ziet er geteisterd uit. Demonstratief lopen we om de auto heen en constateren flink wat deuken en krassen. Met als commentaar naar de verhuurder “the car is full of damage” accepteren we de staat van de auto. Op het opnameformulier staan op het plattegrondje van de auto talloze kruisjes en aantekeningen van de beschadigingen! Een krasje of deukje meer zal in ieder geval niet opvallen. Met de auto, waarvan ik even aan de koppeling moeten wennen, gaan we tenslotte naar het hotel. De straten in Varadero zijn door middel van nummers aangegeven. 
Een hele makkelijke methode om je weg te vinden. Het hotel Caribe ziet er wat verpauperd uit.
De toegewezen kamer is echter heel royaal en voorzien van de meest elementaire voorzieningen.
We besluiten nog even de stad in te gaan. Varadero is heel rustig en maakt zeker geen bruisende indruk die je bijvoorbeeld in Spaanse badplaatsen tegenkomt. Misschien is het verder de landtong op wel gezelliger. Opvallend zijn wel de oude Olds mobiles die je overal ziet rijden. De straten zijn goeddeels verlaten. De weinige winkels die open zijn hebben een heel beperkt assortiment. In een soort hamburgertent nemen we een patatje om de ergste honger te stillen en om de hoek bij de bakker kopen we een stokbrood. Morgen willen we vroeg vertrekken en het ontbijt in het hotel overslaan.

1 februari
Het kost ons weinig moeite vroeg op te staan. Het tijdverschil werkt in ons voordeel. We rijden om ca. 5.30 uur weg uit Varadero. Het is nog stikdonker en ik rij voorzichtig.Via Coliso en Javellanos komen we op het platteland van Cuba. Het wordt nu gelukkig snel licht. Aan de horizon ligt een prachtig door bosjes omgeven meer. We besluiten hier onze eerste stop te maken. In de bosjes aan de oever zien we diverse zangvogeltjes, overwinteraars uit Noord-Amerika. We zien o.a. Palm-Warblers, Northern- Mockingbirds en heel erg leuk en niet verwacht een Eastern- Meadowlark een prachtige gele leeuwerik. Vliegend langs de dijk komt ook een Northern Harrier aan, de enige die we in onze vakantie gezien hebben. Het blijkt een onregelmatige overwinteraar te zijn. Op een dode boom in het water zien we nog een Belted Kingfisher en een Osprey. De waarnemingen beginnen goed op gang te komen! De volgende stop is bij de ingang van de krokodillenfarm. De harde muziek en de bussen met dagjes- mensen stemmen ons niet erg positief over het vogelleven dat we aan denken te treffen. Aan de overzijde van de ingang wordt het gras gemaaid. Dit versterkt alleen maar het geluid en de hele entourage van de omgeving wordt er door verstoord. Opgeschrikt door de grasmaaier komt er ineens een Least Bittern te voorschijn. Dit is een enorme meevaller. We staan meteen weer op scherp. Helaas gaat e.e.a. zo snel dat de vogel niet filmbaar is. Het vogelleven in de omgeving valt enorm mee. We zien drie soorten spechten waaronder de Cuban Green woodpecker, de Westindean Woodpecker en de Yellow-bellied Sapsucker. Dit allemaal in een tijdbestek van 5 minuten!Ook zien we diverse Amerikaantjes waaronder de Yellow-headed Warbler, de Prairie Warbler, de Black-and White Warbler, de Black-throated Blue Warbler en de American Redstart.
Prachtig filmbaar de American Kestrel en bovendien de Northern Waterthrush en deLouisiana Waterthrush. Het kan niet op. Verder op route bij een kanaal dat de weg kruist zien we o.a. Northern Shoveler en Northern Jacanas. De dag is goed begonnen. In het Playa Largo hotel blijkt geen plaats te zijn. Een complete ploeg Duitsers heeft het volledige complex afgehuurd. 
Als alternatief wordt hotel Playa Giron aangeboden. Hier blijkt plaats voor slechts een volle dag. 
Beter wat dan niets. De villa ziet er prima uit en bied zelfs twee slaapkamers. Toch wel gaar van de reis besluiten we nog even de zee in te gaan. Het strand ligt bezaaid met kiezels. Op blote voeten kost het moeite het diepere water op te zoeken en een frisse duik te nemen.In de namiddag gaan we nog even op bezoek bij het Internationale Birdwatching Centre. De bouwvallige huisvesting hiervan en de ongeïnteresseerde ontvangt door vier weinig spraakzame heren stemmen ons niet hoopvol. Het is uiteindelijk wel mogelijk om via hun een gids te huren voor het moeras. De voorwaarde is wel dat we “ergens langs de auto pista” de gids op moeten pikken. De taalbarrière doet ons besluiten er nog maar even over na te denken. Vlak voor zonsondergang verkennen we nog even het vakantiecomplex. Na een heerlijk diner in het restaurant van het hotelcomplex gaan we vroeg naar bed. Morgen willen we zo vroeg mogelijk de omgeving verkennen.

2 februari
Om 5.30 uur gaan we de deur uit en vertrekken naar Sophilar. Omdat we van Giron komen, moeten we ongeveer 40 km extra rijden. Vlak voor Playa Larga slaan we rechts af het bospad in. 
Bij een pad gelegen langs een open stuk bos parkeren we de auto en gaan we de omgeving verkennen. Het is heerlijk rustig zo vroeg in het bos. Een Loggerhead Kingbird laat zijn luide roep horen en even later zien we onze eerste Red-legged Thrush. Een prachtige grijze lijster met rode pootjes. Nog onwetend van het feit dat ze heel algemeen zijn proberen we elke glimp van het beestje op te vangen. Het pad lijkt geplaveid met koraalsteen. Trouwens de hele bosbodem is bezaaid met stenen. Wellicht is dat de reden dat dit stuk nog onaangetast is en niet in cultuur gebracht voor de onafzienbare suikerrietplantages die we onderweg naar deze streek gezien hebben. Plotseling zie ik een Cuban Trogon. Deze nationale vogel van Cuba was voor mij een absolute must. Ik slaag er helaas niet in Hemme deelgenoot te maken van mijn waarneming en het lukt hem niet deze schitterende vogel te zien. Je kan merken dat hij daar van baalt. Gelukkig komen er nog meer kansen. Een klein stukje verderop zien we onze eerste Cuban Tody. Ook deze vogel staat natuurlijk op ons lijstje. Het intens groene vogeltje laat zich helaas maar even zien en verdwijnt al snel in het dichte struikgewas. Een aantal belangrijke soorten hebben we gelukkig al gezien! Om 9.50 uur komen we nog net op tijd voor het ontbijt. Het ziet er prima en goed gesorteerd uit. Bij de Receptie informeren we of we er wellicht nog plaats is voor een volgende overnachting. Helaas zijn ook hier de Duitsers ons weer voor. Ook hier is door hen het complete complex afgehuurd. We vinden het jammer dat we moeten vertrekken. We zullen Playa Largo nog maar eens proberen. In Playa Largo is nog steeds geen plaats. Wel wordt er een alternatief aangeboden voor onderdak bij een particulier. We besluiten hier maar op in te gaan. Alvorens we het adres opzoeken gaan we opnieuw naar Sophilar en de ingang van de krokodillenfarm. E.e.a. levert meteen weer een aantal nieuwe vogelsoorten op. Het aanbevolen huis is prachtig aan zee gelegen. Via de achtertuin loop je zo het strand op en de zee in!! 
De slaapkamer heeft een groot tweepersoonsbed en een klein eenpersoonsbed. Ik win de toss en mag in het grote bed slapen! De eigenaar informeert naar onze plannen en zegt in contact te kunnen komen met Chino. Dit klinkt ons als muziek in de oren. Chino is de gids genoemd in het reisverslag van Brian Gee en we bediscussieerden net hoe we het beste contact kunnen opnemen met Chino. Uiteraard vragen we hem zo snel mogelijk het contact te leggen zodat we onder leiding van Chino het Zapatamoeras kunnen verkennen. Tot onze verbazing komt Chino vergezeld door een vriend na ca. een half uur de tuin in en stelt zich voor. Na enige uitleg van het doel van onze reis kunnen we concrete afspraken maken. Aangezien er een festival aan de gang is kan Chino alleen de volgende morgen met ons op pad. De eigenaar van het huis vraagt of we nog ergens willen eten. Hij weet een goed adres een paar straten verder. We kunnen eten bij een particulier! Als het compleet donker is komt de dochter des huizes ons ophalen. Ze sommeert ons stil te zijn. De straten zijn onverlicht en we kunnen geen hand voor ogen zien. 
Waar komen we nu weer terecht! Bij de ingang van het schamele huisje worden we hartelijk met een kus  begroet. Wat onwennig om zoveel hartelijkheid struikelen we het sobere huisje in en worden meteen naar de keuken gedirigeerd. Ook hier wordt gevraagd stil te zijn. De gebaren “de muren hebben oren” zijn overduidelijk. Waarschijnlijk is het niet toegestaan dat ze restaurantje spelen. De bestelde vis en kreeft smaakt voortreffelijk. De zwarte rijst met bruine bonen zorgen voor een voedzame maaltijd. Ik kan me niet herinneren zo lekker gegeten te hebben in het buitenland. Een glas geperste sinaasappelsap (als dat maar goed gaat met de ingewanden!!) smaakt voortreffelijk. Ook het verse fruit en de salade smaakt uitstekend. De conversatie met moeder en dochter verloopt helaas niet eenvoudig. Een cursus Spaans zou wonderen hebben verricht. Haar kinderen en echtgenoot hangen in de woonkamer voor de buis en bemoeien zich niet met ons. Het ziet er naar uit dat ze wel vaker eters op bezoek hebben. Ze willen graag voor morgenavond afspreken. Er staat krokodil op het menu! Daar willen we toch maar even over nadenken!! Opeens ziet ze mijn trouwring en vraagt naar mijn Conchita en of ik kinderen heb. Ze schatert van het lachen als ik vertel dat mijn zoon nog groter en breder is dan ik. Met gebaren kan je veel uitbeelden. ‘s Avonds komt Chino nog even langs en vraagt of we zin hebben door middel van geluidsbandjes een Stygian Owl te lokken en te bekijken. Met een kleine zaklantaarn “uit India” gaan we op pad. Op diverse plekken laat hij met zijn cassetterecorder het geluid van de uil horen. Hoe z’n best Chino ook doet we krijgen geen respons en gaan na verloop van tijd maar terug naar ons logeeradres. Moe van alle indrukken gaan we naar bed. Het was een hele productieve dag en we hebben een flink aantal nieuwe vogelsoorten gezien. 

3 februari
Om 6 uur arriveert China met z’n partner. Vandaag gaan we naar het Zapatamoeras. De verwachtingen zijn hoog gespannen. Het lukt niet altijd met een expert op pad te gaan. Chino neemt voorin plaats in de auto en geeft de richting aan. Z’n partner overhandigt een bandje en wil wat vrolijke muziek op de cassetterecorder afspelen. We hebben er niet veel zin in zo vroeg in de morgen! Omdat de werking van de cassetterecorder niet helemaal duidelijk is sla ik zijn aanbod af. Het is al opvallend druk op straat. Uiteraard weer de gebruikelijke lifters en de weggebruikers, zoals paard en wagen, fietsers en een enkele auto die dikwijls onverlicht hun weg zoeken langs de stikdonkere wegen. Als we de autopiste bereiken slaan we links af. Ergens langs de autopiste moeten we er weer af. Gelukkig weet Chino de weg. De man moet enorm goede ogen hebben. Na ca. 10 km moeten we links afslaan. Dat betekent dat we het tegemoetkomende verkeer moeten kruisen!! In het stikdonker, zonder voor ons zichtbare herkenningspunten weet hij feilloos aan te geven waar we het afslagpunt bereiken. Een onverhard pad leidt ons het Zapatamoeras in. De weg is buitengewoon slecht en voorzien van talloze gaten. Het lukt me met moeite de gaten in de weg te vermijden en een zo gunstig mogelijke route links en rechts van het pad te volgen. Helaas lukt dat niet altijd. Gelukkig is de auto voorzien van een stevige bodembeplanting. De weg wordt steeds slechter en ik besluit dat we in hemelsnaam maar ergens moeten stoppen en te voet onze weg vervolgen. Na een wandeling van ca. 20 minuten komen we bij een wat opener gedeelte. Dit lijkt Chino een goed punt om de Zapata Wren te lokken. Met de cassette in de aanslag probeert hij via de welluidende zang van de Zapata Wren een reactie uit te lokken. Na ca. een kwartier komt er een antwoord en klinkt de prachtige zang van de Zapata Wren. Al snel komt het geluid dichterbij en vangen we een glimp op van het beestje. Toch een uniek moment om deze endemische soort van Cuba hier in dit moeras te zien. Nergens anders ter wereld tref je deze vogel aan dan alleen hier in dit moeras! Op de achtergrond horen we diverse ralsoorten voor Chino goed herkenbaar. We horen achtereenvolgens de Clapper Rail, de King Rail en de Sora . Overvliegend zien we een Sharp-shinned Hawk en voorbij vliegend een groepje van ca. 10 Cuban Parakeets. Deze laatste waarneming maakt zelfs Chino enthousiast. Als tenslotte een Cuban Trogon vlakbij in een struik in het volle zonlicht neerstrijkt kan deze morgen niet meer stuk. Deze nationale vogel van Cuba ziet er schitterend uit en laat zich fraai filmen. De onwaarschijnlijke kleurencombinatie van wit, groen, paars en dieprood samen met de vormgeving va de staart geven de vogel een betoverend uiterlijk. Als we bij de auto terugkomen zie ik dat we onze buitenspiegels missen. Bij nadere inspectie blijkt ook dat onze complete ruitenwissers en een sierstrip ontvreemdt. Dit geeft toch wel even een domper op de geslaagde ochtend. Omdat het nog vroeg is en Chino nog wat tijd over heeft besluiten we nog even naar Sophilar te gaan. We hebben wat de vogelwaarnemingen betreft al zoveel geluk gehad, dat we wellicht nog een aantal nieuwe soorten kunnen scoren. Langs een pad waar we al eerder zijn geweest speurt Chino samen met ons naar de Bee Hummingbird. Dit kleinste vogeltje van de wereld zien is natuurlijk een absolute must!! Het speuren hiernaar is erg moeilijk. Hoog in de toppen van de bomen slingert zich een bloeiende klimplant voorzien van mooie seringachtige bloemen. Dit is waar de Bee Hummingbird op af komt. Natuurlijk is het Chino weer die het vogeltje ondekt. Met razende vleugelslag schiet de kolibrie als een snel insect heen en weer. Het vogeltje is nauwelijks groter dan een hommel!!
Een tweede wenssoort is de Fernadina’s Flicker. Deze spechtensoort kom je ook allen maar op Cuba tegen. Chino weet een plek in de buurt waar ze wellicht te zien zijn. Bij een groot open stuk in het bos voorzien met een bedekking van sompig gras zou deze vogel te zien zijn. We speuren de palmen af en ontdekken wel een Northern Flicker. Weer een nieuwe soort! Tenslotte ontdekt Chino, ja wie anders, de Fernandina’s Flicker. Deze zeer bijzondere specht komt alleen op Cuba voor en is uiterst zeldzaam. We hebben afgezien van de pech met de diefstal van enkele auto-onderdelen heel veel geluk bij onze waarnemingen van diverse endemische soorten. Om ca. 13.30 uur zijn we weer terug in ons particuliere hotel. We besluiten het er maar even van te nemen. We werken onze aantekeningen bij en nemen een duik in het heerlijke water van de Caribische zee. We gaan om 17.00 uur nog een nieuwe poging wagen om Quilduifjes te zien. Hoewel het niet lukt is het toch weer heerlijk door het maagdelijke woud te wandelen. Voor het diner maken we nog een wandeling over het complex van Playa Largo. Dit levert geen nieuwe gezichtspunten op. Na het diner gaan we vroeg naar bed. Morgen weer vroeg op voor weer een poging Quilduifjes te zien.

4 februari
Om 6.30 uur staan we weer op. Na een ontbijt van crackers en koffie gaan we weer richting Sophilar en zoeken we de paden af naar Quilduifjes. Na enig zoekwerk zien we een duifje voorbij vliegen. Na enig studeerwerk in de vogelgids komen we tot de conclusie dat dit de Blue-headed Quildove is. Geen perfecte waarneming maar wel gezien!! Blij met deze waarneming rijden we naar het dorpje Palpite en parkeren we de auto in het zicht van het dorpje. Aan de westkant hiervan leidt een pad het oerwoud in. Aan het begin hiervan staat een enorme boom waar we diverse vogels in ontdekken. We nemen de tijd ze allemaal te determineren en eens te tellen hoeveel soorten je wel in een boom aan kunt treffen. We tellen achtereenvolgens de Fernadina’s Flicker (leuk om deze vogel die zo moeilijk is zelf  te ondekken!), de Summer Tanager, de Prairie warbler, de Grey Catbird, de Stripe Headed Tanager, de Red-legged Thrush, de La Sagra’s Flycatcher, de Cuban Bullfinch, De Black and White Warbler, de Blue Throated Blue Warbler, de Tennessee Warbler, de yellow-headed Warbler, de Rose-throated Parrot, de Northern Parula en als klap op de vuurpijl de Indigo Bunting. Zo’n boom in je tuin en je hoeft niet meer de deur uit! Vanmorgen vroeg hadden we reeds onze bagage gepakt en in de auto geladen. Het was alweer onze laatste dag in Playa Larga. Na veel discussie hadden we besloten naar Soroa te gaan. Deze westelijk van Havanna gelegen bergen zouden eventueel weer enkele nieuwe soorten opleveren. De route voert ons weer door landelijk Cuba. We vermijden de autopista en Havanna. De weg voert ons door eindeloze sinaasappel-, suikerriet- en bananenplantages. Overal zie je flatgebouwen voor de arbeiders in het verder vlakke landschap. 
Deze lelijke flats verstoren de harmonie van het landschap. Ruimtegebrek kan toch niet het argument geweest zijn om hier hoogbouw te maken!! Het kost ons moeite om een benzinestation te vinden. Overal waar we een poging wagen worden we verder gestuurd. Vlakbij de autopista ontdekken we een splinternieuwe benzinepomp. Als een geschenk uit de hemel tanken we de wagen helemaal vol. In de supermarkt neem ik een ijsje dat in deze hitte voortreffelijk smaakt. 
Ook een koud blikje Fanta en Cola gaat er grif in. We komen na de best wel lange rit weer een beetje bij en gaan de laatste kilometers naar Soroa verfrist in. Het complex van Soroa ziet er paradijselijk uit. Centraal in een dal ligt het enorme zwembad. Langs de helling van het dal liggen de villa’s gegroepeerd. Hier zou ik de rest van de vakantie wel willen blijven. De kamer is netjes en functioneel en zelfs voorzien van TV en ijskast. Hemme gaat de omgeving nog even verkennen. Zelf besluit ik het rustig aan te doen en in de tuin te genieten van de omgeving. Honderden Greater Antillian Crackels terroriseren de omgeving. Andere vogels zie je niet. De bergen in de verte zien er veelbelovend uit. Wie weet wat we daar nog zullen zien.  

5 februari
Vandaag staat allereerst de beklimming van de Mirrador (uitzichtpunt!) op het programma. Gelukkig hoeven we niet eerst met de auto naar een vertrekpunt maar kunnen we meteen beginnen vanaf ons complex. Het is net zoals alle dagen fantastisch mooi weer. De ochtenden zijn toch altijd waar je ook bent de mooiste momenten van de dag. De beklimming is behoorlijk zwaar. Het pad gaat zeer steil omhoog en is hier en daar glibberig. Het statief en de videocamera gaat behoorlijk doorwegen. Het vogelleven valt een beetje tegen. Halverwege de klim zien we plotseling een prachtige Cuban Green Woodpecker. Vlakbij op nog geen 5 meter afstand timmert hij er flink op los. Zich niet bewust van het feit dat we zo dichtbij staan zoekt het beest ijverig naar insecten. Met slechts oog voor de hoger gelegen helling klimt de specht omhoog en zoekt daarbij minutieus de tak af op insecten. Ineens is het beest gealarmeerd en laat zijn luide roep horen. Speurend omhoog, we zien niet wat z’n aandacht trekt, laat hij z’n aandacht trekkende felrode pet zien. Het zal wel een signaal zijn naar zijn concurrenten. Op de top van de Mirrador is het uitzicht fantastisch. Om de top cirkelen Turkey Vultures en glijden zonder een vleugelslag moeiteloos door de lucht. We genieten van het uitzicht en kunnen even van de klim op verhaal komen. Als we uitgerust zijn gaan we weer omlaag. Het bovenste stuk is een vervallen trap. Halverwege de trap zien we Turkey Vultures met gespreide vleugels in de bomen voor ons zitten. Omdat de bomen op een helling staan kunnen we ze vanaf het hogere gedeelte heel goed op ooghoogte observeren. Ze zijn absoluut niet schuw en zijn goed filmbaar. Turkey Vultures kom je dagelijks in grote aantallen overal op Cuba tegen. Deze afvalopruimers sporen hun voedsel niet alleen op het gezicht maar ook, en dat is opmerkelijk voor vogels, door middel van hun reuk op. Hun reukvermogen is heel sterk ontwikkeld. Zelfs onder het gebladerte kunnen deze gieren hun voedsel ontdekken. Dit opmerkelijke feit heb ik zelf kunnen constateren in Costa Rica war ze ook heel algemeen zijn. Tijdens de afdaling, dat gaat toch een stuk eenvoudiger, komen we een Olive-capped Warbler tegen. Dit is toch wel de laatste vogel die we hier verwacht zouden hebben. Deze vogel is een typische bewoner van sparrenbossen. Naaldbomen hebben we hier niet gezien. Zo blijft vogelen je voortdurend voor verrassingen plaatsen. Rond 11.00 uur bel ik even naar huis. De kosten vallen behoorlijk tegen ca. 10 dollar voor 1 minuut! Het geeft me wel een goed gevoel dat alles thuis oké is. ‘s Middags gaan we wederom vogelen. We doen weer een paar leuke waarnemingen zoals de Cuban Tody, de Cuban Trogon en de Red-tailed Hawk. Onderweg komen we een Cubaan tegen die probeert ons een potje honing te verkopen.  We mogen even proeven! De honing smaakt prima maar de potjes zien er smoezelig uit. Omdat we niet ziek willen worden kopen we toch maar geen honing.
In de namiddag nemen we nog een duik in het zwembad. Het staat volledig tot onze beschikking. We zien niemand rond het zwembad. Hoewel het hoogseizoen schijnt te zijn is het heel rustig op het park. Je vraag je af hoe het in het voor- en naseizoen is gesteld met de bezetting.
  
6 februari
Vandaag staat La Guira op het programma. Het nationale park La Guira ligt ca. 50 km westelijk van Soroa. Deze voormalige haciënda is nu vrij toegankelijk. De ingang gaat door een poort van een kasteel. Een vreemd gebouw in deze omgeving. De weg gaat steil omhoog naar de Cabinos Los Pinas een verlaten vakantiedorpje. Onderweg horen en zien we even een Cuban Solitaire. 
We hebben stevige discussies of deze waarneming zeker is. Helaas hebben we geen geluidsband tot onze beschikking en moeten we het doen met de beschrijving in onze gidsen. Een geluid beschrijven is natuurlijk heel moeilijk. Het vakantiedorpje is op een paar honden na volledig verlaten en heeft duidelijk zijn beste tijd gehad. Op zich is het leuk gebouwd op palen midden in het bos. Het ziet er heel bouwvallig uit, staan bijkans op instorten. We wagen ons maar niet in de huisjes. De omgeving levert als nieuwe soort de Red-legged Honeycreeper op. Er schijnt onzekerheid te bestaan of deze soort ingevoerd is. De kleurenpracht is er niet minder om! Verder levert dit gebied weinig nieuwe soorten op en is goed vergelijkbaar met Soroa. We besluiten op de terugweg naar Soroa de meertjes aan te doen die we vanaf de berg in de verte zien liggen. De meertjes leveren nog een aantal leuke soorten op zoals de Pied-billed Grebe, de American Coot de Northern Jacana, de Louisiana Heron, de Little Blue Heron, de  Great Egret, de Great Blue Heron, de Green Heron en natuurlijk de alom tegenwoordige Cattle Egrets. Ook ontbreken niet de Kildeer Plover, Black-winged Stilt en de Rough-winged Swallow. Hoewel we enige opzien baren met onze apparatuur als we de meertjes afturen is er toch niemand die vraagt wat we aan het doen zijn. Je ziet de Cubanen kijken, ze lijken geïnteresseerd maar laten je wel met rust. Wat een verschil met b.v. Gambia. Terug in Soroa houden we het verder wel voor gezien en blikken vooruit naar onze laatste volle dag in Cuba. We zijn van plan door Havanna naar Varadero te reizen  en vragen ons af of het zonder buitenspiegels lukt in deze grote stad. We hakken de knoop door en vinden Havanna eigenlijk een absolute must als je naar Cuba afreist.

7 februari
Via de auto pista rijden we naar Havanna. Het is zoals bijna overal in Cuba heel rustig op de grote weg. Verkeersregels zijn er kennelijk niet of worden niet nageleefd. Fietsers, voetgangers en paard en wagen zijn heel gewoon op de autopista. Zelfs zoals vandaag op zondag zie je overal lifters. Zou er hier een 24-uurs economie zijn!! Langs de autopista ca. 20 km tot Havanna zien we een groot meer. We stoppen om even de benen te strekken en natuurlijk ook om het meer af te zoeken naar eenden soorten. Midden op het meer zien we een grote groep Ring-necked Ducks en tot onze verrassing ook een grote groep Ruddy-Ducks. Langs de oever horen we geweerschoten. Kennelijk wordt er hier gejaagd. De eenden wanen zich veilig midden op het meer en zijn op deze grote afstand gelukkig geen doelwit. Natuurlijk ontbreekt niet de Pied-billed Grebe en de American Coot.  Langs de oever vliegt een Green Heron  die een rustig plekje zoekt zonder wandelaars en vissers. De volgende etappe voert ons naar Havanna. We hebben geen idee hoe de verkeerssituatie ter plaatse is. De bedoeling is in het oude centrum langs de zee uit te komen. Met behulp van de zon en ons richtingsgevoel lukt dat perfect. Het verkeer is ook hier weer heel rustig. Niemand heeft haast. De oude Olds mobiles verlevendigen het stadsbeeld. Er zijn auto’s bij van zeker 40 a 50 jaar oud! De motoren zijn intussen vervangen door dieselmotoren. Het visuele is gelukkig wel gebleven. De hele atmosfeer ademt een rust uit die we zeg 40 jaar geleden in ons eigen land ook gekend moeten hebben. Zo beleef je een stad met nauwelijks autoverkeer. De gebouwen en huizen stralen ondanks het verval nog steeds een bepaalde grandeur van vervlogen jaren uit. Je kan zien dat de stad in vroeger tijden een enorme bloeitijd heeft doorgemaakt. De verveloze gevels en raamkozijnen kunnen niet verhullen dat de oorspronkelijke opzet van veel opsmuk was voorzien. Het is een genoegen door de stad te wandelen. Zo is een stad bedoeld! Voor een goede verkenning van Havanna heb je natuurlijk meer tijd nodig. We moeten helaas door omdat we vanavond terug vliegen naar Nederland. We moeten dus een ruime tijdsmarge nemen en zeker op tijd zijn voor vertrek. Na de heerlijke stadswandeling vertrekken we naar Varadero. De route voert ons nu voornamelijk langs de noordkust van Cuba. Landschappelijk niet altijd even mooi. Hier ontsieren jaknikkers en olieraffinaderijen het landschap. In Varadero aangekomen, besluiten we de landtong waar Varadero op gelegen is, helemaal af te rijden tot het einde. Hier bevind zich een leuke baai “Reserva Ecologica” waar we wellicht nog wat watervogels kunnen scoren. Een kijkje over zee levert de Brown Pelican en de Magnificent Frigatebird op. De baai is heel vogelrijk aan steltlopers. Determinatie valt niet mee. Natuurlijk herkennen we een aantal soorten die we ook in Europa kunnen zien zoals Ruddy Turnstones en Sanderlings. Nieuw zijn hier de Short-billed Dowitcher en de Least Sandpiper en in de verte zien we Double-crested Cormorants en Sandwich- en Royal Terns. Het is echt een paradijselijk plekje om de tijd tot vertrek vol te maken. 

Resumé
We hebben het buitengewoon goed naar ons zin gehad. We hebben diverse schitterende vogelwaarnemingen gedaan. Een behoorlijk aantal endemische soorten gezien en genoten van de rust en het natuurschoon. Dat in combinatie met het prachtige weer maakt deze trip onvergetelijk.

Waarnemingen: 

Naam Name Wetenschappelijke naam
Kleine Kokmeeuw Bonaparte's Gull Larus philadelphia
Grote Zilverreiger Great Egret Ardea alba
Blauwe Zwartkeelzanger Black-throated Blue Warbler Dendroica caerulescens
Geelkeelzanger Yellow-throated Warbler Dendroica dominica
Amerikaanse Kleine Zilverreiger Snowy Egret Egretta thula
Prairiezanger Prairie Warbler Dendroica discolor
Bigua-aalscholver Neotropic or Olivaceous Cormorant Phalacrocorax brasilianus
Antilliaanse Troepiaal Greater Antillean Grackle Quiscalus niger
Spotlijster Northern Mockingbird Mimus polyglottos
Kalkoengier Turkey Vulture Cathartes aura
Amerikaanse Torenvalk American Kestrel Falco sparverius
Amerikaanse Woudaap Least Bittern Ixobrychus exilis
Visarend Osprey Pandion haliaetus
Noordse Waterlijster Northern Waterthrush Seiurus noveboracensis
Jacana Northern Jacana Jacana spinosa
Amerikaanse Purperkoet Purple Gallinule Porphyrio martinicus
Bruinbuikpiewie Cuban Pewee Contopus caribaeus
Cubaanse Kraai Cuban Crow Corvus nasicus
Boomzwaluw Tree Swallow Tachycineta bicolor
Cubaanse Palmgierzwaluw Antillean Palm-Swift Tachornis phoenicobia
Kleine Ani Smooth-billed Ani Crotophaga ani
Slobeend Northern Shoveler Anas clypeata
Witkaakweidespreeuw Eastern Meadowlark Sturnella magna
Cubatroepiaal Cuban Blackbird Dives atroviolacea
Louisianawaterlijster Louisiana Waterthrush Seiurus motacilla
Katvogel Grey Catbird Dumetella carolinensis
Cubaanse Sperwer Gundlach's Hawk Accipiter gundlachi
Musduif Common Ground-Dove Columbina passerina
Cubaanse Dwerguil Cuban Pygmy-Owl Glaucidium siju
Cubaanse Schreeuwuil Bare-legged Owl or Cuban Screech-Owl Otus lawrencii
Cuba-amazone Cuban Parrot Amazona leucocephala
Amerikaanse Slangenhalsvogel Anhinga Anhinga anhinga
Blauwgrijze Muggenvanger Blue-grey Gnatcatcher Polioptila caerulea
Bahamatroepiaal Black-cowled Oriole Icterus dominicensis
Roodborstkardinaal Rose-breasted Grosbeak Pheucticus ludovicianus
Geelkopzanger Yellow-headed Warbler Teretistris fernandinae
Brilparulazanger Northern Parula Parula americana
Grijskopkwartelduif Grey-headed Quail-Dove Geotrygon caniceps
Amerikaanse Sperwer Sharp-shinned Hawk Accipiter striatus
Gouden Grondspecht Northern Flicker Colaptes auratus
Cubaanse Grondspecht Fernandina's or Cuban Flicker Colaptes fernandinae
Zapatawinterkoning Zapata Wren Ferminia cerverai
Soraral Sora Porzana carolina
Ovenvogel Ovenbird Seiurus aurocapillus
Klapperral Clapper Rail Rallus longirostris
Bijkolibrie Bee Hummingbird Mellisuga helenae
Cubaanse Aratinga Cuban Parakeet Aratinga euops
Cubaanse Hagediskoekoek Great Lizard-Cuckoo Saurothera merlini
Koningsral King Rail Rallus elegans
Gele Zanger Yellow Warbler Dendroica petechia
Geelkeelvireo Yellow-throated Vireo Vireo flavifrons
Cubaanse Vireo Cuban Vireo Vireo gundlachii
La Sagra's Tiran La Sagra's Flycatcher Myiarchus sagrae
Zomertanagra Summer Tanager Piranga rubra
Killdeerplevier Killdeer Charadrius vociferus
Kleine Geelpootruiter Lesser Yellowlegs Tringa flavipes
Blauwvleugeltaling Blue-winged Teal Anas discors
Cubaanse Groene Specht Cuban Green Woodpecker Xiphidiopicus percussus
Geelbuiksapspecht Yellow-bellied Sapsucker Sphyrapicus varius
Cubaanse Trogon Cuban Trogon Priotelus temnurus
Koereiger Cattle Egret Bubulcus ibis
Kleine Grijze Snip Short-billed Dowitcher Limnodromus griseus
Blauwkopkwartelduif Blue-headed Quail-Dove Starnoenas cyanocephala
Treurduif Mourning Dove Zenaida macroura
Witkapduif White-crowned Pigeon Columba leucocephala
Bonte Zanger Black-and-white Warbler Mniotilta varia
Witbuikreiger Tricolored Heron Egretta tricolor
Indigogors Indigo Bunting Passerina cyanea
Roodpootlijster Red-legged Thrush Turdus plumbeus
Tennesseezanger Tennessee Warbler Vermivora peregrina
Roodhalsduif Scaly-naped Pigeon Columba squamosa
Streepkoptangare Stripe-headed Tanager Spindalis zena
Cubaanse Todie Cuban Tody Todus multicolor
Roodstaartbuizerd Red-tailed Hawk Buteo jamaicensis
Amerikaanse Roodstaart American Redstart Setophaga ruticilla
Magnoliazanger Magnolia Warbler Dendroica magnolia
Bahamaspecht West Indian Woodpecker Melanerpes superciliaris
Cubazanger Olive-capped Warbler Dendroica pityophila
Cubaanse Solitaire Cuban Solitaire Myadestes elisabeth
Noord-Amerikaanse Ruwvleugelzwaluw Northern Rough-winged Swallow Stelgidopteryx serripennis
Kleine Blauwe Reiger Little Blue Heron Egretta caerulea
Cubaanse Smaragdkolibrie Cuban Emerald Chlorostilbon ricordii
Palmzanger Palm Warbler Dendroica palmarum
Grote Cubavink Yellow-faced Grassquit Tiaris olivacea
Cubaans Dikbekje Cuban Bullfinch Melopyrrha nigra
Amerikaanse Oeverloper Spotted Sandpiper Tringa macularia
Blauwe Suikervogel Red-legged Honeycreeper Cyanerpes cyaneus
Dikbekfuut Pied-billed Grebe Podilymbus podiceps
Bahamakoningstiran Loggerhead Kingbird Tyrannus caudifasciatus
Breedvleugelbuizerd Broad-winged Hawk Buteo platypterus
Gewone Maskerzanger Common Yellowthroat Geothlypis trichas
Groene Reiger Green Heron Butorides virescens
Waterhoen Common Moorhen Gallinula chloropus
Amerikaanse Meerkoet American Coot Fulica americana
Bandijsvogel Belted Kingfisher Megaceryle alcyon
Amerikaanse Steltkluut Black-necked Stilt Himantopus mexicanus
Bruinboegtroepiaal Tawny-shouldered Blackbird Agelaius humeralis
Amerikaanse Blauwe Reiger Great Blue Heron Ardea herodias
Antilliaanse Treurduif Zenaida Dove Zenaida aurita
Kleinste Strandloper Least Sandpiper Calidris minutilla
Ringsnaveleend Ring-necked Duck Aythya collaris
Steenloper Ruddy Turnstone Arenaria interpres
Drieteenstrandloper Sanderling Calidris alba
Steltstrandloper Stilt Sandpiper Micropalama himantopus
Zilverplevier Grey Plover or Black-bellied Plover Pluvialis squatarola
Lachmeeuw Laughing Gull Larus atricilla
Grote Stern Sandwich Tern Sterna sandvicensis
Rosse Stekelstaart Ruddy Duck Oxyura jamaicensis
Geoorde Aalscholver Double-crested Cormorant Phalacrocorax auritus
Bruine Pelikaan Brown Pelican Pelecanus occidentalis
Amerikaanse Fregatvogel Magnificent Frigatebird Fregata magnificens
Kanoet Red Knot Calidris canutus