Spanje Ebrodelta en Achterland

Spanje Ebrodelta en Achterland

11 t/m 15 juni 1995

Inleiding

Op uitnodiging van een vriend, ook een vogelaar, ben ik gedurende één week in de gelegenheid geweest de EBRO-delta en het achterland van "Hospitalet de Enfant" de verkennen. Op deze manier ontstond een redelijk beeld van wat de Costa Brava en de Costa Dorada de vogelaar te bieden heeft.

De reis en het verblijf

Vrijdagmorgen 10 juni om 8.45 uur ben ik met een pendelbus van Concordia vertrokken naar Salou. De heenreis ging via de gebruikelijke noord-zuidroute. Helaas was de boeking van een enkele reis niet mogelijk. De retourreis zou n.l. plaatsvinden met mijn gastheer. De aankomst in Salou vond plaats op zaterdagmorgen 4.45 uur!! Ik verbleef in een bungalow van het bungalowpark La Margarita in Hospitalet de'l Enfant. Dit bungalowpark is gelegen op ca. 100 meter van het zeer rustige strand. Tussen het park en het strand was een strook die spaarzaam begroeid is met div. grassen en agaves en zeer geschikt voor b.v. de Kuifleeuwerik en 's avonds de Nachtzwaluw. Het park zelf ligt in een bosrijke omgeving van pinusachtige soorten. De Ebrodelta ligt op ca. 30 autominuten afstand en het achterland waar de bergtochten gemaakt zijn begint direct na het verlaten van het park.

Dag overzichten

De dag overzichten geven een idee van wat men zoal aan vogelsoorten kan verwachten. Het grote voordeel van een goede gids, mijn gastheer!, is zijn bekendheid met de delta en het achterland. E.e.a. bespaarde veel zoekwerk waardoor we echt gericht en systematisch te werk konden gaan.

11 juni.

Eerste dag in Hospitalet de'l Enfant. 's Morgens een eerste verkenning gemaakt in het bungalowpark en de directe omgeving. Op het strand Kuifleeuwerik en landinwaarts o.a. Hop, Grauwe vliegenvanger, Putter, kleine Zwartkop, Zwarte spreeuw en uiteraard veel Huismussen. Er stond een harde aflandige wind met als gevolg veel laagvliegende Gierzwaluwen en Huiszwaluwen foeragerend langs het strand. Dit trok een jagende Boomvalk aan. Aan het eind van de morgen, zuidelijk van het bungalowpark, een droge met keien bezaaide rivierbedding gevolgd. Het landschap is hier ongerept en erg mooi. Te zien waren o.a. kleine Zwartkop, Grauwe vliegenvanger, Gekraagde roodstaart en een Koolmees. 's Middags thuisgebleven om toch enigszins bij te komen van de best wel vermoeiende reis. s 'Avonds langs het park heel veel langstrekkende Audoinsmeeuwen. Volgens een grove schatting zeker meer dan 2000 stuks!! Hoogstwaarschijnlijk is hier sprake van slaaptrek omdat dit tafereel zich iedere avond herhaalde. s'Avonds rond tien uur verschenen er diverse Nachtzwaluwen op het begroeide stuk strand. Heel goed te zien was het onderscheid tussen het mannetje en vrouwtje. De eerste heeft witte stippen op de vleugelpennen en zijkanten van de staart. De roep helaas niet gehoord. Opmerkelijk was dat er regelmatig op vaste plekken een rustpauze werd ingelast van enkele minuten.

12 juni.

Na eerst wat proviand ingeslagen te hebben op de plaatselijke markt zijn we naar het noordelijke gedeelte van de delta gegaan. Rijdend tussen de rijstvelden door,die grootschalig opgezet zijn, veel Koereiger, Kleine zilverreiger, Zwarte spreeuw en Hop. Bij Les Olles op het strand en slik o.a. Dwergstern, Lachstern, Grote stern, Dunbekmeeuw, Geelpootmeeuw en ca. 50 stuks Strandplevieren. De Dunbekmeeuwen fourageerden met enkele Kokmeeuwen op het strand. Opmerkelijk is de slanke bouw, de vrij lange dunne en iets gebogen snavel en de ranke nek. In de duinen Kuifleeuwerik en Graszanger. Heel algemeen op de rijstvelden de Witwangstern met hier en daar een Visdief. Landschappelijk gezien toch wel een mooi gebied. De rijstvelden zien er frisgroen "hollands" uit. s'Middags naar El Canal Vell gereden. Onderweg Ralreiger, Zilverreiger en Purperreiger die zich eenvoudig lieten filmen en kennelijk gewend waren aan het vrij drukke verkeer van auto's en fietsers. Bij El Canal Vell heel veel Krooneenden. Niet verwacht en toch royaal aanwezig ca. 100 stuks Grutto's. Zijn dit overzomeraars of vogels die reeds een broedsel hebben grootgebracht? Ook hier weer veel Dwergstern, nestelende Witwangsterns en enkele Krakeenden en Dodaarsen. In de duinen Graszanger en één Vorkstaartplevier! Leuke dag gehad met interessante waarnemingen.

13 juni.

Vandaag een bezoek gebracht aan het zuidelijke gedeelte van de delta. Landschappelijk gezien de evenknie van het noordelijk gedeelte. Ook hier weer veel grootschalige rijstteelt. Onderweg naar Els Calaixos van Illa de Buda Kleine zilverreiger, Koereiger en Purperreiger. Bij de veerpont (alleen te gebruiken door de plaatselijke bevolking!) langs en in de rietkragen Kleine karekiet, Graszanger, Wilde eend en Waterhoen. In de aangrenzende rijstvelden Purperreiger en Koereiger. In het hoofdkanaal van het irrigatiesysteem, dat uitmondt in een zijarm van de Ebro, veel harders van ca. 30 a 40 cm. Verder geen bijzonderheden. Onderweg naar La Tancada weer de gebruikelijke reigersoorten en veel Witwangstern. Bij La Tancada langs het strand gereden. Op het slikkige strand hier en daar wat Geelpootmeeuwen. Op het drogere schaars begroeide gedeelte veel Kuifleeuwerikken.Op en langs de weg naar het meer o.a. Kleine- en Grote kortteenleeuwerik, Kuifleeuwerik en diverse Hoppen. In het meer zelf drie gewone Futen, Wilde eenden en negen Flamingo's. In de lucht fouragerend langs de randen van het meer Lachstern, Dwergstern en op het slik langs de oever Dunbekmeeuw. Op diverse plaatsen Geelpootmeeuw en Audoinsmeeuw. Overal op de zoutvlakten Kluut, Strandplevier, Grote gele kwikstaart en Tureluur aan de zeekant. Opmerkelijk was dat er verspreidt hier en daar, dus niet in kolonies, nestelende Dwergsterns te zien waren. Op de drogere en kale gedeelten en ook op de weg veel Vorkstaartplevieren, naar schatting 10O stuks. Prachtig en sierlijk in hun vlucht, die er sternachtig uitziet. Vermoedelijk zijn er in de omgeving broedgevallen i.v.m. de voortdurende alarmering. Daarna van La Tancada naar El Poblenau Del Mata gereden. Het meer is slechts op enkele plaatsen te overzien en is enorm uitgestrekt. Op de eilandjes een Kokmeeuwkolonie en in het riet veel Kleine karekiet en Graszanger. In de vaarten in de omgeving van het meer veel Krooneenden met jonge pullen. Voorts veel overvliegende Purperreiger, Kleine zilverreiger, Koereiger en één Woudaap. Onderweg naar Amposta o.a. een Zilverreiger, twee Ralreigers en de andere algemenere reigersoorten.

14 juni.

Vandaag een tocht gemaakt door het binnenland ten noord-westen van de Ebro-delta. De gevolgde route: Hospitalet de 'l Enfant-Vandellos-Tivissa-La Serra d'Almos-Els Guiamets-Els Masroig-El Molar-La Fiquera-La Bisbal-La Palma-Flix-Langs de Ebro via Vinebre-Garcia-Mora la Nova-Tivissa en naar Hospitalet de 'l Enfant.Onderweg veel Roodkopklauwier, Wielewaal, Bijeneter, Merel, Kleine Zwartkop, Europese kanarie en Bergfluiter. Wat minder in aantal o.a. Grote lijster, Houtduif, Tortel, Roodborsttapuit, Groenling en Kneu. Heel leuk was te zien één Bonte vliegenvanger, twee Blonde tapuiten, één Grauwe gors en diverse Theklaleeuwerikken. Onder een overhangende rots twee Rotszwaluwen waarvan de witte puntjes op de staart, in spreidstand, goed te zien was. Op de berghellingen waarop door middel van muurtjes van rotsblokken terrassen waren aangelegd ook nog twee Rode patrijzen. Op de weg een aangereden groene slang van ca. 125 cm lengte gevonden die nog niet dood was welke we maar in de berm geschoven hebben. Het was de moeite waard om eens een ander type landschap te zien dan de Ebro-delta. Als je er rustig de tijd voor neemt, wat gezien de vele haarspeldbochten zeer verstandig is, dan is er onderweg veel te genieten. De soorten en aantallen roofvogels vielen wat tegen. Gezien één Buizerd, één Zwarte wouw, één Boomvalk en één Sperwer wat ons aan de magere kant leek.

15 juni.

Vandaag wederom een bergtocht gemaakt, nu oostelijk van de Ebro. De route was als volgt: Hospitalet de l'Enfant-Mora d'Ebre-Flix-Riba Roja-Estacion Fayon-Pobla de Massluca-de brug over de Matarrana over-Nonaspe-Batea-Candesa-Mora d'Ebre-Hospitalet de'l Enfant.De route bracht ons langs uitgestrekte bergketens bebouwd met olijf en amandelbomen. In de dalen wijngaarden met hier en daar wat kleinschalige akkerbouw. Het gebied is op wat kleine dorpjes na praktisch onbewoond. De zuidhellingen zijn op wat maquiesachtige begroeiing na bijna kaal. De noordhellingen daarentegen zijn begroeid met pinusachtige coniferen. Helaas zijn grote stukken door bosbranden verwoest en heel vogelarm. De hoogtepunten op ornithologisch gebied waren de Scharrelaar, onderweg langs de Ebro, de Blonde tapuiten, de Rotszwaluwen en natuurlijk de Slangearend die heel goed te zien was bovenop een electriciteitsmast. Na het wegvliegen van deze mast was heel goed het kenmerkende patroon van de ondervleugel te zien. Verder nog een Dwergarend waarvan de wit-beige kop, vleugelvoorrand en schouderdekveren van de zelfde kleur als de kop, goed te zien was. Natuurlijk onderweg weer veel Roodkopklauwier, Bijeneter en Huiszwaluw. Heel leuk en goed te zien was een Provencaalse grasmus in de berm van de weg. Een hoogtepunt deze week was de eerste waarneming van een Cirlgors. Bij RibaRoja, Waar het stuwmeer is gelegen, diverse Zwarte wouwen gezien die profiteren van de rijke visstand ter plaatse. Het was weer een leuke tocht die de moeite waard was en van gisteren verschilde omdat er meer hoogvlakten waren met weidse uitzichten.

16 juni.

Vanmorgen wederom een bergtocht gemaakt in de naaste omgeving van Hospitalet de'l Enfant, speciaal om de Grijze gors te zien.Naast wat algemenere soorten zoals de Gier-, Huis- en Rotszwaluw nu ook de Aalpengierzwaluw gezien. Ook vandaag weer een Slangearend die waarschijnlijk een soort baltsvlucht vertoonde. Klapwiekend als een Houtduif, snelstijgend en met rondgebogen vleugels weer dalend. Een prachtig gezicht. Het doel van de laatste tocht, de Grijze gors, liet zich uiteindelijk, toen we de moed al bijna opgegeven hadden toch nog zien. Op een hoogte van ca. 800 meter, bij een kunstmatig aangelegde vijver, waren er drie stuks aanwezig. De voor gorzen kenmerkende buitenste witte of beigekleurige staartpennen waren goed te zien. Gelukkig was ook de opvallende koptekening met de horizontale grijze streping, die prachtig contrasteerde met het bruin-beige heel goed waar te nemen. Voldaan weer terug naar Hospitalet de'l Enfant.

Dagelijks op het bungalowpark

s'Avonds op en rond het bungalowpark diverse leuke soorten gezien zoals o.a. Grauwe vliegenvanger, Hop, Nachtzwaluw, Kuifmees, Europese kanarie, Kleine Zwartkop, duizenden Adoinsmeeuwen op slaaptrek en veel Kuifleeuwerikken.

Resumè

Vanwege de grootschaligheid van het landschap is een auto onmisbaar. Faciliteiten zoals observatiehutten of goede wandelpaden ontbreken nagenoeg, hoewel dat voor de vogels in het algemeen natuurlijk geen gemis is. Observeren, fotograveren of filmen vanuit de auto als men tussen de rijstvelden door rijdt is goed mogelijk. Tijdens de tochten naar de Ebrodelta en de bergen van het achterland in totaal ca. 96 vogelsoorten gezien. Gezien het feit dat de doortrek al afgelopen was, naar ons idee een behoorlijke score. Rest mij tot slot mijn gastheer Dennis de Rond te bedanken voor de kans die hij me bood de omgeving van de Ebrodelta te verkennen. Zonder zijn hulp en ervaring in het gebied zou onnodig veel tijd verloren zijn gegaan.