De Kuifaalscholver

Natuur in onze omgeving 

Publicatie in MAASSTAD weekbladen 05-2009

De havenpieren van Scheveningen leveren vaak een verassing op. Zo ook vorige week toen er een Kuifaalscholver werd gemeld op www.Waarneming.nl. Uiteraard was ik van de partij en wilde deze Kuifaalscholver heel graag zien. Tijdens mijn zoektocht op de zuiderpier dook rechts van mij een Aalscholver op met een klein visje in zijn bek. Zou dit hem zijn! Wat op viel was de slanke kop en de naar verhouding dunne snavel op. Ook de witte keelvlek en de volledig gele snavel wijken af van een gewone Aalscholver. Dit kon niets anders zijn dan de Kuifaalscholver! Snel bracht ik de fotospullen in gereedheid. Wat zal ik doen, digiscopen (een pocketcamera in combinatie met een telescoop) of met mijn dslr-camera aan de slag. Ik koos voor het laatste. Een bewegend object is in het laatste geval makkelijker te volgen. De vogel was intussen heel energiek aan het vissen en had kleine pauze momenten tussen het duiken door. Hier moest ik het van hebben. Om de 3 a 4 minuten kwam de Kuifaalscholver met een visje boven en was heel succesvol. Al moet wel gezegd worden dat er wel hard voor gewerkt moet worden! Na ca. een half uur leek de vogel verzadigd, bleef aan de oppervlakte en zwom ondertussen verder van de pier af. Nu werd het tijd voor een grondige poets- en wasbeurt. Aalscholvers, dus ook de Kuifaalscholvers missen de vetklier die eenden wel bezitten. Hiermee maken eenden hun verenpak waterafstotend. Het nadeel is dan weer dat duiken wat moeizamer gaat. Elk voordeel heeft zijn nadeel. Kuifaalscholvers zijn typische zeevogels en komen in Europa voornamelijk langs de noordelijke rotskusten van de Atlantische oceaan voor. Ook in de Middellandse zee kan je ze aantreffen. In de wintermaanden gaan ze zwerven en komen dan ook in kleine aantallen in de Noordzee voor. De Kuifaalscholver is kleiner en slanker dan de gewone Aalscholver. De volwassen exemplaren zijn zwart tot donkergroen. De juveniele (jonge) exemplaren zijn donkerbruin waarbij het wit op de borst ontbreekt. Verder heeft de volwassen vogel een kuif. Vandaar de naamgeving. Een ander verschil ten opzichte van de Aalscholver is de dunne snavel in de vorm van een potlood en de witte keelvlek. De Kuifaalscholver is een typische kolonievogel en broedt in grote aantallen op rotskusten waarbij richels en holen worden benut voor hun nesten. Het nest wordt gemaakt van zeewier, visresten en alle andere afvalzaken die we helaas in de zee aantreffen. De Kuifaalscholver is een echte viseter en jaagt op sprot, sardine, lodde, jonge haring, kleine kabeljauw en zandspiering. Ook een kreeftachtige wordt niet versmaad. Gelukkig ben ik niet voor niets naar Scheveningen gegaan en kon deze prachtige waarneming doen.

De Blauwborst

Natuur in onze omgeving 

Publicatie in MAASSTAD weekbladen 05-2009

Hoewel de Blauwborst heel kieskeurig is bij zijn gebiedskeuze is dit exotisch uitziend vogeltje ook in onze omgeving te zien. Ze geven de voorkeur aan natte rietmoerassen die geleidelijk overgaan in moerasbossen. In onze omgeving zie je ze b.v. langs de Poldervaart ter hoogte van de Schie en daarlangs bij de Broekkade. Ook bij de Rijsplas in de Aalkeetbuitenpolder in Vlaardingen en in de Rietputten langs de Maassluissedijk zijn ze volop te zien. Ten minste als ze zingen! Dat doen ze het meest in de maand april en ook wel in mei. Uitbundige kleurenpracht gaat meestal niet samen met een prachtige zang. Denk in dit verband aan de sobere kleuren van b.v. de Nachtegaal. De Blauwborst is hierop echter een uitzondering. Naast de schitterende blauwe borst is er de roodbruine staart die soms als een waaier wordt getoond. Deze functie is, net als bij vogelzang, erop gericht mededingers te laten zien hier in dit gebied ben ik de baas. De afgelopen jaren zijn ze flink in aantal toegenomen. In 1970 waren er nog maar 1.000 paar in Nederland. In 2000 waren er naar schatting wel 9.000 tot 11.000 paar in ons land. Een hele positieve ontwikkeling. Deze gegevens zijn ontleend aan SOVON Vogelonderzoek Nederland. Eigenlijk is er dus geen excuus meer te bedenken waarom u geen blauwborstje zou kunnen scoren. Neem wel een verrekijker mee want ze kunnen best wel schuw zijn en laten zich niet makkelijk benaderen. Veel succes bij uw zoektocht naar de Blauwborst.

De Ooievaar weer terug

Natuur in onze omgeving

Publicatie in  MAASSTAD weekbladen 04-2009

De Ooievaar was midden jaren 70 bijna verdwenen uit

ons land. In 1969 heeft Vogelbescherming een reddingsoperatie gestart en een aantal buitenstations opgezet van waaruit Ooievaars weer in aantal konden toenemen. In 2000 broedden er 396 paar en in 2007 zelfs al weer 600 broedparen. Opmerkelijk is dat het trekgedrag van de Ooievaars die op de buitenstations werden gehouden is veranderd. De oudervogels trokken niet meer naar de overwinteringsgebieden in Zuidelijk Afrika maar gingen overwinteren in ons land. Door het bijvoeren op de buitenstations konden ze onze kwakkelwinters wel aan. Opmerkelijk is dat de jongen wel hun oorspronkelijke trekgedrag vertonen. Ook nu zie je nog steeds, hoewel de buitenstations inmiddels zijn opgedoekt, dat een deel van de Ooievaars wegtrekt en een deel overwintert. Een leuk voorbeeld was de overwintering van een Ooievaar bij de Hoppersingel in Schiedam. Hier werd een Ooievaar die bij een wak verbleef bijgevoerd. Deze zeer tam geworden Ooievaar komt nog steeds zijn dagelijkse portie halen. Een echte opportunist maakt gebruik van elke mogelijkheid! Broedgevallen in onze omgeving zijn er o.a. bij het  landgoed Nieuw Rodenrijs en op een oude zendmast in een tuin bij het landgoed de Tempel. Ook Diergaarde Blijdorp heeft een aantal nestelende “vrij vliegende” Ooievaars. Op een mast van de bovenleiding van de spoorlijn broedt al enkele jaren een paartje Ooievaars. In Midden-Delfland zie ik regelmatig Ooievaars foerageren. Het geeft weer een oer Hollands plaatje wat ik niet graag zou willen missen.

De Grote Zilverreiger rukt op

Natuur in onze omgeving

Publicatie in  MAASSTAD weekbladen 03-2009

De afgelopen jaren is het aantal Grote Zilverreigers in

Nederland flink toegenomen. De voortekenen hiervan werden het eerst onderkend in de Oostvaardersplassen bij Lelystad in de Flevopolder. Dit gebied is bij uitstek geschikt voor de Grote Zilverreiger en kwam daar uiteindelijk in flinke aantallen tot broeden. Deze ontwikkeling heeft zich de afgelopen jaren voortgezet. Vanuit dit “kerngebied” heeft de Grote Zilverreiger zich verder over ons land verspreid en is nu ook te zien in onze omgeving. Regelmatig zie ik ze in het weilandengebied tussen Schiedam en Delft maar ook in het  Heleofytenfilter bij de Kandelaarweg en verderop langs de Khetelsekade en Schieweg. De Grote Zilverreiger is een sierlijke volledig witte reiger met een gele snavel en ongeveer even groot als de Blauwe Reiger. Er is verwarring mogelijk met de Kleine Zilverreiger of de Koereiger die echter beiden een stuk kleiner en veel zeldzamer zijn in onze omgeving. Helaas zijn Grote Zilverreigers heel schuw en niet makkelijk te benaderen. Ik ben heel benieuwd of ze in de toekomst ook in onze omgeving tot broeden komen. Ackendijk bij Oude Leede zou hiervoor heel geschikt zijn. Ze prefereren een rustige omgeving waar ze niet gestoord worden. Ze zijn nog niet zover als de Blauwe Reiger die zelfs in het Princes Beatrix Park in Schiedam en de Tempel bij Overschie broedt en niet zo gevoelig is voor verstoring. Laten we hopen dat het ze lukt om nog vastere voet te krijgen in onze regio zodat we nog vaker kunnen genieten van deze schitterende parelwitte verschijning.

De Grote Burgemeester op bezoek uit het hoge noorden

Natuur in onze omgeving

Publicatie in  MAASSTAD weekbladen 02-2009

De afgelopen maanden is er regelmatig een Grote Burgemeester

langs het strand gezien. Als leek denk je, als je de kop van dit artikel leest, wellicht aan een soort kerstman die ons land met een bezoek heeft vereerd en niet direct aan een meeuwensoort. In Zuid-Holland, vooral in Scheveningen maar ook in Hoek van Holland zijn er waarnemingen gedaan van deze prachtige meeuw die normaal gesproken alleen in het hoge noorden is te vinden. Het opvallende aan de volwassen Grote Burgemeester is dat hij volledig wit is en geen zwart/wit gekleurde slagpennen heeft zoals de Zilvermeeuw waar hij veel op lijkt. Bovendien is hij een stuk groter dan de Zilvermeeuw. Er zijn in Noord-Holland ook Kleine Burgemeesters gezien, een exacte kopie van de Grote Burgemeester maar wel een stuk kleiner. Een grappig kenmerk van de Kleine Burgemeester is dat hij een “vriendelijker gezicht” heeft dan de Grote Burgemeester. De Grote Burgemeesters die in Scheveningen en Hoek van Holland zijn gezien waren allemaal eerstejaarsvogels, mooi beige/lichtbruin van kleur en met de kenmerkende lichte, bijna witte slagpennen (zie foto)Kijk eens op www.Waarneming.nl voor leuke waarnemingen bij jou in de buurt. Zo ben ik ook op het spoor gekomen van de Grote Burgemeester. Als je zelf een leuke vogel ontdekt dan kan je dat op deze site melden. Hierbij zijn ook waarnemingen van zoogdieren, reptielen, amfibieën en vlinders welkom. Zo kunnen er meer natuurliefhebbers genieten van leuke waarnemingen in onze omgeving. 

De Koolmees en andere tuinvogels

Natuur in onze omgeving

Publicatie in  MAASSTAD weekbladen 01-2009

Iedereen kent wel de Koolmees. De mannetjes hebben een veel intenser gekleurde en bredere stropdas dan de vrouwtjes. In de wintermaanden zijn ze prominent aanwezig in de tuin. Ze kunnen elkaar redelijk verdragen maar spelen wel de baas over de Pimpelmees, die weliswaar niet voorzien is van een stropdas maar wel van een mooi blauw petje. Voor mij is de winter de leukste periode om tuinvogels te lokken en te bekijken. Het is verbazingwekkend hoe snel ze er achter komen dat er wat te halen valt. Het brutaalst zijn de Eksters. Andere vogels trekken zich terug als zij verschijnen. Wat moet je als Koolmeesje beginnen tegen een Ekster! Er is natuurlijk een pikorde tussen de verschillende soorten die je in de tuin ziet. Aan de top staat de Sperwer die dood en verderf zaait, hier is geen enkele zangvogel tegen opgewassen, daarna komt de Zwarte Kraai, Ekster, Kauw en Grote Bonte Specht. Ook hoort in het rijtje de Houtduif, Turkse Tortel, Merel, Zanglijster, Huismus, Groenling, Vink, Roodborst, Koolmees, ondanks zijn chique outfit laag in de pikorde en ongeveer als laatste de Pimpelmees. Je hoeft geen medelijden te hebben met de Pimpelmees. Hij kan prima voor zichzelf zorgen en is zo behendig dat hij aan het dunste takje onderste boven kan bengelen en toch bijna onbereikbaar voedsel kan meepikken. Ook de Koolmees kan hierbij weer prima wedijveren met de Pimpelmees. Observeer eens hoe het eraan toe gaat op de voedertafel en zie hoe elke vogel zijn eigen rol speelt! Het is een film die eindeloos blijft boeien.