Cuba Rondreis 31-1-1999 t/m 7-2-1999
1. Inleiding
Sinds de machtsovername door Fidel Castro is er aanvankelijk veel veranderd. De gezondheidszorg en het onderwijs zijn verbeterd. Hoewel de wereld na de koude oorlog sterk is veranderd is de situatie in Cuba hetzelfde gebleven. Het communisme in de oude vorm is echter nog steeds aanwezig. Het land lijdt enorm onder de economische blokkade van Amerika. Veel voor ons elementaire zaken zijn niet of nauwelijks aanwezig. Je ziet aan het straatbeeld dat de tijd heeft stil gestaan. Auto’s van voor de machtsovername rijden er nog steeds rond! Dit geeft Cuba een aparte sfeer die je nergens ter wereld meer aantreft. Je vraagt je wel eens af wat er gebeurt als Fidel Castro het veld ruimt. Wordt dan het land ook zoals zoveel landen uit de regio volledig veramerikaniseerd! Cuba is een fantastisch land om met de auto te verkennen. De wegen zijn in goede staat en heel rustig. De benzine is echter schaars en dat is goed te merken.
Bijna bij elk kruispunt staan er lifters die graag met je mee willen reizen. In het donker is het niet aan te raden te rijden. Wegenverlichting ontbreekt en overal kom je fietsers die zonder verlichting op de openbare weg rijden. Zelfs op de snelwegen kom je ze tegen. De plaatselijke bevolking is heel vriendelijk en niet opdringerig. Ze kunnen hun nieuwsgierigheid goed bedwingen en laten je veelal ongemoeid. Een gesprek is trouwens toch een moeizame bezigheid omdat bijna niemand engels spreekt en je uitsluitend met Spaans moet converseren! We hebben het westelijk van Havana gelegen gebied verkend. De route die we gereden hebben ging van Varadero, Playa Largo, Playa Giron, Soroa, La Guira en via Havana weer naar Varadero. De natuur is in sommige gebieden nog maagdelijk en onaangetast. Natuurlijk is er voor de suikerrietteelt op grote schaal gekapt en heeft het land een totaal ander aanzien gekregen. Van de 80% bedekking door tropisch regenwoud is nu nog maar 15 % over! Toch blijft Cuba voor de natuurliefhebber buitengewoon interessant. Voor de vogelaar zijn er 26 endemische vogelsoorten te zien. Hiervan zijn er enkele buitengewoon zeldzaam zijn of nagenoeg uitgestorven.
2. Literatuuropgave
Als leidraad voor onze rondreis hebben we het reisverslag van Brian Gee gebruikt.
Het is een compleet verslag voorzien van gebiedsbeschrijvingen en gedetailleerde landkaartjes.
De vogelgids “Birds of the West-Indies” voldeed prima.
3. Documenten
Voor Cuba is een visum verplicht. Via het reisbureau kan een formuliertje verkregen worden.
Ingevuld en gevoegd bij een geldig paspoort kan je zonder problemen de grens van Cuba passeren. Bij de grenscontrole wordt de helft afgescheurd en ingenomen. De andere gestempelde helft dient bij vertrek uit Cuba weer ingeleverd te worden.
4. Gezondheid
Inentingen zijn niet verplicht voor Cuba en malaria komt gelukkig niet voor.
5. Veiligheid
De criminaliteit van Cuba schijnt laag te zijn. Zoals overal in de wereld moet je natuurlijk goed op je spullen letten. We zijn in ieder geval niet in een bedreigende situatie terecht gekomen. Een onveilig gevoel derhalve hebben we niet gehad. Helaas is wel onze huurauto gedeeltelijk gestript. Beide buitenspiegels, ruitenwissers en een sierstrip zijn van de auto ontvreemd. Dit leverde een flinke schadepost op van ca. f. 200, per persoon!
6. Geld
De dollar is voor de toerist het betaalmiddel in Cuba. Als je dollars in kleine coupures meeneemt kan je in feite overal betalen. In de zogenaamde dollarwinkels voor de toeristen kan je voor ongeveer hetzelfde prijspeil als in Nederland inkopen doen. Naast de snuisterijen die als souvenir te koop worden aangeboden, kan je er ook een beperkt assortiment levensmiddelen mee kopen. Deze dollarwinkels vind je op het vliegveld, in de hotels en in de grote steden. Ook bij de benzinestations waar je als toerist mag tanken kan je met dollars betalen.
7. Transport
Het openbaar vervoer, met uitzondering van Havana, ligt in het hele land op zijn gat. Het handelsembargo dat Amerika ten tijde van de koude oorlog heeft ingesteld, is nog steeds van kracht. Benzine is uiterst schaars. De economie van Cuba lijdt er nog steeds onder. Een verbetering van de situatie lijkt nog niet in zicht. Wellicht dat een machtswisseling de situatie kan verbeteren. Bussen rijden er niet of nauwelijks. Als je een bus tegenkomt dan kan het een afgedankte Nederlandse bus compleet met Nederlands kenteken en Nederlands reclame-uitingen zijn! Liften is vaak de enige manier om je over grote afstanden te verplaatsen. Dit gebeurt in Cuba op grote schaal. Bijna op elk belangrijk kruispunt zie je groepen lifters wachten op betere tijden. Lege vrachtauto’s bieden in dat geval achter in de laadruimte staanplaatsen aan. Dat dit weinig comfortabel is zal duidelijk zijn. Paard en wagen worden nog algemeen gebruikt. Zelf de ossenwagen zie je nog regelmatig op het platteland. Uiteraard ongeschikt voor de toeristen. De beste mogelijkheid om onafhankelijk te zijn biedt de huurauto. Bij ons arrangement zat de huurauto inbegrepen. De benzine kost ca. 1 dollar per liter. Belangrijk is wel dat u zoveel mogelijk probeert te tanken. Niet altijd heeft een benzinepomp voorraad!! Op landkaarten staan de benzinepompen aangegeven. Hou er rekening mee als u een route uitstippelt.
8. Onderdak
Bij het flexi-drive-arrangement was het verblijf in een naar keuze te reserveren hotel inbegrepen.
Verspreid over heel Cuba zijn er ongeveer 50 hotels aangesloten bij de Horizontes Group. We hebben overnacht in Playa Giron, in Soroa en in Varadero. De kwaliteit van de eerste twee genoemde was zondermeer voortreffelijk. Hotel Caribe, voor de eerste nacht door de reisorganisator vastgelegd, was duidelijk van mindere kwaliteit en had zijn beste tijd gehad. Omdat het Playa Largo Hotel vol was (compleet afgehuurd door een Duitse reisorganisator!) moesten we noodgedwongen gebruik maken van de mogelijkheid bij een particulier te slapen. Dit adres voldeed qua inrichting en faciliteiten redelijk aan onze wensen (alleen geen warme douche!). De ligging direct aan zee is fantastisch.
9. Het weer
Het weer was gedurende ons verblijf schitterend. De temperatuur was ‘s morgens aangenaam en werd gaandeweg, als de dag vorderde steeds warmer en drukkender. Gelukkig waaide het behoorlijk en gaf dit enige verkoeling. Slechts de voorlaatste dag hebben we enige regen gehad.
Dit frisse buitje duurde gelukkig maar kort.
10.0 Dagoverzichten
31 januari
Zondag 31 januari vertrekken we van Schiphol. Bij de incheckbalie reserveren we allebei een plaats aan weerszijden van een pad. Zo hebben we desgewenst schuinweg wat extra beenruimte.
Het vertrek dat gepland was om 12.10 uur wordt ca. een half uur uitgesteld. Het vliegtuig is afgeladen. Daarbij komt nog dat we per persoon liefst 32 kg bagage mee mogen nemen. Het blijft een wonder dat we de lucht ingaan! Om ca. 6.00 uur plaatselijke tijd arriveren we in Holguin aan de oostkant van Cuba. Deze tussenlanding, waarover bij de boeking niets over gezegd is, is een kleine tegenvaller. Gelukkig kunnen we de benen een klein beetje strekken bij de twee uitgangen van het vliegtuig. Het vliegtuig even verlaten is er echter niet bij. Vanuit de uitgang van het vliegtuig vlakbij de aankomst/vertrekhal zien we de eerste Cubaanse vogels. Een Northern Mockingbird foerageert voor het terras. In de verte zien we Turkey Vultures. Deze gieren zullen we dagelijks en in grote aantallen zien. Nadat er passagiers uitgestapt zijn die wel op hun bestemming zijn, komen er weer nieuwe voor in de plaats. Deze passagiers verlaten Cuba maar moeten toch nog even mee naar Varadero!! Het laatste stukje naar Varadero duurt ongeveer een uur. Eindelijk zijn we op ons startpunt van de rondreis gearriveerd. Bij de douane is het een drukte van belang. Hemme denkt slim te zijn en probeert via de V.I.P.- uitgang door de douane te komen. Hij heeft de pech dat een groepje stewardessen voorrang wordt verleend toen hij bijna aan de beurt was. Zo staat hij toch weer achteraan! Nadat we in de hal opgevangen zijn door een vertegenwoordiger van onze reisorganisator worden we voor de auto doorverwezen naar het voorterrein van de vertrekhal. De afhandeling van de formaliteiten verloopt vlot.
De auto ziet er geteisterd uit. Demonstratief lopen we om de auto heen en constateren flink wat deuken en krassen. Met als commentaar naar de verhuurder “the car is full of damage” accepteren we de staat van de auto. Op het opnameformulier staan op het plattegrondje van de auto talloze kruisjes en aantekeningen van de beschadigingen! Een krasje of deukje meer zal in ieder geval niet opvallen. Met de auto, waarvan ik even aan de koppeling moeten wennen, gaan we tenslotte naar het hotel. De straten in Varadero zijn door middel van nummers aangegeven.
Een hele makkelijke methode om je weg te vinden. Het hotel Caribe ziet er wat verpauperd uit.
De toegewezen kamer is echter heel royaal en voorzien van de meest elementaire voorzieningen.
We besluiten nog even de stad in te gaan. Varadero is heel rustig en maakt zeker geen bruisende indruk die je bijvoorbeeld in Spaanse badplaatsen tegenkomt. Misschien is het verder de landtong op wel gezelliger. Opvallend zijn wel de oude Olds mobiles die je overal ziet rijden. De straten zijn goeddeels verlaten. De weinige winkels die open zijn hebben een heel beperkt assortiment. In een soort hamburgertent nemen we een patatje om de ergste honger te stillen en om de hoek bij de bakker kopen we een stokbrood. Morgen willen we vroeg vertrekken en het ontbijt in het hotel overslaan.
1 februari
Het kost ons weinig moeite vroeg op te staan. Het tijdverschil werkt in ons voordeel. We rijden om ca. 5.30 uur weg uit Varadero. Het is nog stikdonker en ik rij voorzichtig.Via Coliso en Javellanos komen we op het platteland van Cuba. Het wordt nu gelukkig snel licht. Aan de horizon ligt een prachtig door bosjes omgeven meer. We besluiten hier onze eerste stop te maken. In de bosjes aan de oever zien we diverse zangvogeltjes, overwinteraars uit Noord-Amerika. We zien o.a. Palm-Warblers, Northern- Mockingbirds en heel erg leuk en niet verwacht een Eastern- Meadowlark een prachtige gele leeuwerik. Vliegend langs de dijk komt ook een Northern Harrier aan, de enige die we in onze vakantie gezien hebben. Het blijkt een onregelmatige overwinteraar te zijn. Op een dode boom in het water zien we nog een Belted Kingfisher en een Osprey. De waarnemingen beginnen goed op gang te komen! De volgende stop is bij de ingang van de krokodillenfarm. De harde muziek en de bussen met dagjes- mensen stemmen ons niet erg positief over het vogelleven dat we aan denken te treffen. Aan de overzijde van de ingang wordt het gras gemaaid. Dit versterkt alleen maar het geluid en de hele entourage van de omgeving wordt er door verstoord. Opgeschrikt door de grasmaaier komt er ineens een Least Bittern te voorschijn. Dit is een enorme meevaller. We staan meteen weer op scherp. Helaas gaat e.e.a. zo snel dat de vogel niet filmbaar is. Het vogelleven in de omgeving valt enorm mee. We zien drie soorten spechten waaronder de Cuban Green woodpecker, de Westindean Woodpecker en de Yellow-bellied Sapsucker. Dit allemaal in een tijdbestek van 5 minuten!Ook zien we diverse Amerikaantjes waaronder de Yellow-headed Warbler, de Prairie Warbler, de Black-and White Warbler, de Black-throated Blue Warbler en de American Redstart.
Prachtig filmbaar de American Kestrel en bovendien de Northern Waterthrush en deLouisiana Waterthrush. Het kan niet op. Verder op route bij een kanaal dat de weg kruist zien we o.a. Northern Shoveler en Northern Jacanas. De dag is goed begonnen. In het Playa Largo hotel blijkt geen plaats te zijn. Een complete ploeg Duitsers heeft het volledige complex afgehuurd.
Als alternatief wordt hotel Playa Giron aangeboden. Hier blijkt plaats voor slechts een volle dag.
Beter wat dan niets. De villa ziet er prima uit en bied zelfs twee slaapkamers. Toch wel gaar van de reis besluiten we nog even de zee in te gaan. Het strand ligt bezaaid met kiezels. Op blote voeten kost het moeite het diepere water op te zoeken en een frisse duik te nemen.In de namiddag gaan we nog even op bezoek bij het Internationale Birdwatching Centre. De bouwvallige huisvesting hiervan en de ongeïnteresseerde ontvangt door vier weinig spraakzame heren stemmen ons niet hoopvol. Het is uiteindelijk wel mogelijk om via hun een gids te huren voor het moeras. De voorwaarde is wel dat we “ergens langs de auto pista” de gids op moeten pikken. De taalbarrière doet ons besluiten er nog maar even over na te denken. Vlak voor zonsondergang verkennen we nog even het vakantiecomplex. Na een heerlijk diner in het restaurant van het hotelcomplex gaan we vroeg naar bed. Morgen willen we zo vroeg mogelijk de omgeving verkennen.
2 februari
Om 5.30 uur gaan we de deur uit en vertrekken naar Sophilar. Omdat we van Giron komen, moeten we ongeveer 40 km extra rijden. Vlak voor Playa Larga slaan we rechts af het bospad in.
Bij een pad gelegen langs een open stuk bos parkeren we de auto en gaan we de omgeving verkennen. Het is heerlijk rustig zo vroeg in het bos. Een Loggerhead Kingbird laat zijn luide roep horen en even later zien we onze eerste Red-legged Thrush. Een prachtige grijze lijster met rode pootjes. Nog onwetend van het feit dat ze heel algemeen zijn proberen we elke glimp van het beestje op te vangen. Het pad lijkt geplaveid met koraalsteen. Trouwens de hele bosbodem is bezaaid met stenen. Wellicht is dat de reden dat dit stuk nog onaangetast is en niet in cultuur gebracht voor de onafzienbare suikerrietplantages die we onderweg naar deze streek gezien hebben. Plotseling zie ik een Cuban Trogon. Deze nationale vogel van Cuba was voor mij een absolute must. Ik slaag er helaas niet in Hemme deelgenoot te maken van mijn waarneming en het lukt hem niet deze schitterende vogel te zien. Je kan merken dat hij daar van baalt. Gelukkig komen er nog meer kansen. Een klein stukje verderop zien we onze eerste Cuban Tody. Ook deze vogel staat natuurlijk op ons lijstje. Het intens groene vogeltje laat zich helaas maar even zien en verdwijnt al snel in het dichte struikgewas. Een aantal belangrijke soorten hebben we gelukkig al gezien! Om 9.50 uur komen we nog net op tijd voor het ontbijt. Het ziet er prima en goed gesorteerd uit. Bij de Receptie informeren we of we er wellicht nog plaats is voor een volgende overnachting. Helaas zijn ook hier de Duitsers ons weer voor. Ook hier is door hen het complete complex afgehuurd. We vinden het jammer dat we moeten vertrekken. We zullen Playa Largo nog maar eens proberen. In Playa Largo is nog steeds geen plaats. Wel wordt er een alternatief aangeboden voor onderdak bij een particulier. We besluiten hier maar op in te gaan. Alvorens we het adres opzoeken gaan we opnieuw naar Sophilar en de ingang van de krokodillenfarm. E.e.a. levert meteen weer een aantal nieuwe vogelsoorten op. Het aanbevolen huis is prachtig aan zee gelegen. Via de achtertuin loop je zo het strand op en de zee in!!
De slaapkamer heeft een groot tweepersoonsbed en een klein eenpersoonsbed. Ik win de toss en mag in het grote bed slapen! De eigenaar informeert naar onze plannen en zegt in contact te kunnen komen met Chino. Dit klinkt ons als muziek in de oren. Chino is de gids genoemd in het reisverslag van Brian Gee en we bediscussieerden net hoe we het beste contact kunnen opnemen met Chino. Uiteraard vragen we hem zo snel mogelijk het contact te leggen zodat we onder leiding van Chino het Zapatamoeras kunnen verkennen. Tot onze verbazing komt Chino vergezeld door een vriend na ca. een half uur de tuin in en stelt zich voor. Na enige uitleg van het doel van onze reis kunnen we concrete afspraken maken. Aangezien er een festival aan de gang is kan Chino alleen de volgende morgen met ons op pad. De eigenaar van het huis vraagt of we nog ergens willen eten. Hij weet een goed adres een paar straten verder. We kunnen eten bij een particulier! Als het compleet donker is komt de dochter des huizes ons ophalen. Ze sommeert ons stil te zijn. De straten zijn onverlicht en we kunnen geen hand voor ogen zien.
Waar komen we nu weer terecht! Bij de ingang van het schamele huisje worden we hartelijk met een kus begroet. Wat onwennig om zoveel hartelijkheid struikelen we het sobere huisje in en worden meteen naar de keuken gedirigeerd. Ook hier wordt gevraagd stil te zijn. De gebaren “de muren hebben oren” zijn overduidelijk. Waarschijnlijk is het niet toegestaan dat ze restaurantje spelen. De bestelde vis en kreeft smaakt voortreffelijk. De zwarte rijst met bruine bonen zorgen voor een voedzame maaltijd. Ik kan me niet herinneren zo lekker gegeten te hebben in het buitenland. Een glas geperste sinaasappelsap (als dat maar goed gaat met de ingewanden!!) smaakt voortreffelijk. Ook het verse fruit en de salade smaakt uitstekend. De conversatie met moeder en dochter verloopt helaas niet eenvoudig. Een cursus Spaans zou wonderen hebben verricht. Haar kinderen en echtgenoot hangen in de woonkamer voor de buis en bemoeien zich niet met ons. Het ziet er naar uit dat ze wel vaker eters op bezoek hebben. Ze willen graag voor morgenavond afspreken. Er staat krokodil op het menu! Daar willen we toch maar even over nadenken!! Opeens ziet ze mijn trouwring en vraagt naar mijn Conchita en of ik kinderen heb. Ze schatert van het lachen als ik vertel dat mijn zoon nog groter en breder is dan ik. Met gebaren kan je veel uitbeelden. ‘s Avonds komt Chino nog even langs en vraagt of we zin hebben door middel van geluidsbandjes een Stygian Owl te lokken en te bekijken. Met een kleine zaklantaarn “uit India” gaan we op pad. Op diverse plekken laat hij met zijn cassetterecorder het geluid van de uil horen. Hoe z’n best Chino ook doet we krijgen geen respons en gaan na verloop van tijd maar terug naar ons logeeradres. Moe van alle indrukken gaan we naar bed. Het was een hele productieve dag en we hebben een flink aantal nieuwe vogelsoorten gezien.
3 februari
Om 6 uur arriveert China met z’n partner. Vandaag gaan we naar het Zapatamoeras. De verwachtingen zijn hoog gespannen. Het lukt niet altijd met een expert op pad te gaan. Chino neemt voorin plaats in de auto en geeft de richting aan. Z’n partner overhandigt een bandje en wil wat vrolijke muziek op de cassetterecorder afspelen. We hebben er niet veel zin in zo vroeg in de morgen! Omdat de werking van de cassetterecorder niet helemaal duidelijk is sla ik zijn aanbod af. Het is al opvallend druk op straat. Uiteraard weer de gebruikelijke lifters en de weggebruikers, zoals paard en wagen, fietsers en een enkele auto die dikwijls onverlicht hun weg zoeken langs de stikdonkere wegen. Als we de autopiste bereiken slaan we links af. Ergens langs de autopiste moeten we er weer af. Gelukkig weet Chino de weg. De man moet enorm goede ogen hebben. Na ca. 10 km moeten we links afslaan. Dat betekent dat we het tegemoetkomende verkeer moeten kruisen!! In het stikdonker, zonder voor ons zichtbare herkenningspunten weet hij feilloos aan te geven waar we het afslagpunt bereiken. Een onverhard pad leidt ons het Zapatamoeras in. De weg is buitengewoon slecht en voorzien van talloze gaten. Het lukt me met moeite de gaten in de weg te vermijden en een zo gunstig mogelijke route links en rechts van het pad te volgen. Helaas lukt dat niet altijd. Gelukkig is de auto voorzien van een stevige bodembeplanting. De weg wordt steeds slechter en ik besluit dat we in hemelsnaam maar ergens moeten stoppen en te voet onze weg vervolgen. Na een wandeling van ca. 20 minuten komen we bij een wat opener gedeelte. Dit lijkt Chino een goed punt om de Zapata Wren te lokken. Met de cassette in de aanslag probeert hij via de welluidende zang van de Zapata Wren een reactie uit te lokken. Na ca. een kwartier komt er een antwoord en klinkt de prachtige zang van de Zapata Wren. Al snel komt het geluid dichterbij en vangen we een glimp op van het beestje. Toch een uniek moment om deze endemische soort van Cuba hier in dit moeras te zien. Nergens anders ter wereld tref je deze vogel aan dan alleen hier in dit moeras! Op de achtergrond horen we diverse ralsoorten voor Chino goed herkenbaar. We horen achtereenvolgens de Clapper Rail, de King Rail en de Sora . Overvliegend zien we een Sharp-shinned Hawk en voorbij vliegend een groepje van ca. 10 Cuban Parakeets. Deze laatste waarneming maakt zelfs Chino enthousiast. Als tenslotte een Cuban Trogon vlakbij in een struik in het volle zonlicht neerstrijkt kan deze morgen niet meer stuk. Deze nationale vogel van Cuba ziet er schitterend uit en laat zich fraai filmen. De onwaarschijnlijke kleurencombinatie van wit, groen, paars en dieprood samen met de vormgeving va de staart geven de vogel een betoverend uiterlijk. Als we bij de auto terugkomen zie ik dat we onze buitenspiegels missen. Bij nadere inspectie blijkt ook dat onze complete ruitenwissers en een sierstrip ontvreemdt. Dit geeft toch wel even een domper op de geslaagde ochtend. Omdat het nog vroeg is en Chino nog wat tijd over heeft besluiten we nog even naar Sophilar te gaan. We hebben wat de vogelwaarnemingen betreft al zoveel geluk gehad, dat we wellicht nog een aantal nieuwe soorten kunnen scoren. Langs een pad waar we al eerder zijn geweest speurt Chino samen met ons naar de Bee Hummingbird. Dit kleinste vogeltje van de wereld zien is natuurlijk een absolute must!! Het speuren hiernaar is erg moeilijk. Hoog in de toppen van de bomen slingert zich een bloeiende klimplant voorzien van mooie seringachtige bloemen. Dit is waar de Bee Hummingbird op af komt. Natuurlijk is het Chino weer die het vogeltje ondekt. Met razende vleugelslag schiet de kolibrie als een snel insect heen en weer. Het vogeltje is nauwelijks groter dan een hommel!!
Een tweede wenssoort is de Fernadina’s Flicker. Deze spechtensoort kom je ook allen maar op Cuba tegen. Chino weet een plek in de buurt waar ze wellicht te zien zijn. Bij een groot open stuk in het bos voorzien met een bedekking van sompig gras zou deze vogel te zien zijn. We speuren de palmen af en ontdekken wel een Northern Flicker. Weer een nieuwe soort! Tenslotte ontdekt Chino, ja wie anders, de Fernandina’s Flicker. Deze zeer bijzondere specht komt alleen op Cuba voor en is uiterst zeldzaam. We hebben afgezien van de pech met de diefstal van enkele auto-onderdelen heel veel geluk bij onze waarnemingen van diverse endemische soorten. Om ca. 13.30 uur zijn we weer terug in ons particuliere hotel. We besluiten het er maar even van te nemen. We werken onze aantekeningen bij en nemen een duik in het heerlijke water van de Caribische zee. We gaan om 17.00 uur nog een nieuwe poging wagen om Quilduifjes te zien. Hoewel het niet lukt is het toch weer heerlijk door het maagdelijke woud te wandelen. Voor het diner maken we nog een wandeling over het complex van Playa Largo. Dit levert geen nieuwe gezichtspunten op. Na het diner gaan we vroeg naar bed. Morgen weer vroeg op voor weer een poging Quilduifjes te zien.
4 februari
Om 6.30 uur staan we weer op. Na een ontbijt van crackers en koffie gaan we weer richting Sophilar en zoeken we de paden af naar Quilduifjes. Na enig zoekwerk zien we een duifje voorbij vliegen. Na enig studeerwerk in de vogelgids komen we tot de conclusie dat dit de Blue-headed Quildove is. Geen perfecte waarneming maar wel gezien!! Blij met deze waarneming rijden we naar het dorpje Palpite en parkeren we de auto in het zicht van het dorpje. Aan de westkant hiervan leidt een pad het oerwoud in. Aan het begin hiervan staat een enorme boom waar we diverse vogels in ontdekken. We nemen de tijd ze allemaal te determineren en eens te tellen hoeveel soorten je wel in een boom aan kunt treffen. We tellen achtereenvolgens de Fernadina’s Flicker (leuk om deze vogel die zo moeilijk is zelf te ondekken!), de Summer Tanager, de Prairie warbler, de Grey Catbird, de Stripe Headed Tanager, de Red-legged Thrush, de La Sagra’s Flycatcher, de Cuban Bullfinch, De Black and White Warbler, de Blue Throated Blue Warbler, de Tennessee Warbler, de yellow-headed Warbler, de Rose-throated Parrot, de Northern Parula en als klap op de vuurpijl de Indigo Bunting. Zo’n boom in je tuin en je hoeft niet meer de deur uit! Vanmorgen vroeg hadden we reeds onze bagage gepakt en in de auto geladen. Het was alweer onze laatste dag in Playa Larga. Na veel discussie hadden we besloten naar Soroa te gaan. Deze westelijk van Havanna gelegen bergen zouden eventueel weer enkele nieuwe soorten opleveren. De route voert ons weer door landelijk Cuba. We vermijden de autopista en Havanna. De weg voert ons door eindeloze sinaasappel-, suikerriet- en bananenplantages. Overal zie je flatgebouwen voor de arbeiders in het verder vlakke landschap.
Deze lelijke flats verstoren de harmonie van het landschap. Ruimtegebrek kan toch niet het argument geweest zijn om hier hoogbouw te maken!! Het kost ons moeite om een benzinestation te vinden. Overal waar we een poging wagen worden we verder gestuurd. Vlakbij de autopista ontdekken we een splinternieuwe benzinepomp. Als een geschenk uit de hemel tanken we de wagen helemaal vol. In de supermarkt neem ik een ijsje dat in deze hitte voortreffelijk smaakt.
Ook een koud blikje Fanta en Cola gaat er grif in. We komen na de best wel lange rit weer een beetje bij en gaan de laatste kilometers naar Soroa verfrist in. Het complex van Soroa ziet er paradijselijk uit. Centraal in een dal ligt het enorme zwembad. Langs de helling van het dal liggen de villa’s gegroepeerd. Hier zou ik de rest van de vakantie wel willen blijven. De kamer is netjes en functioneel en zelfs voorzien van TV en ijskast. Hemme gaat de omgeving nog even verkennen. Zelf besluit ik het rustig aan te doen en in de tuin te genieten van de omgeving. Honderden Greater Antillian Crackels terroriseren de omgeving. Andere vogels zie je niet. De bergen in de verte zien er veelbelovend uit. Wie weet wat we daar nog zullen zien.
5 februari
Vandaag staat allereerst de beklimming van de Mirrador (uitzichtpunt!) op het programma. Gelukkig hoeven we niet eerst met de auto naar een vertrekpunt maar kunnen we meteen beginnen vanaf ons complex. Het is net zoals alle dagen fantastisch mooi weer. De ochtenden zijn toch altijd waar je ook bent de mooiste momenten van de dag. De beklimming is behoorlijk zwaar. Het pad gaat zeer steil omhoog en is hier en daar glibberig. Het statief en de videocamera gaat behoorlijk doorwegen. Het vogelleven valt een beetje tegen. Halverwege de klim zien we plotseling een prachtige Cuban Green Woodpecker. Vlakbij op nog geen 5 meter afstand timmert hij er flink op los. Zich niet bewust van het feit dat we zo dichtbij staan zoekt het beest ijverig naar insecten. Met slechts oog voor de hoger gelegen helling klimt de specht omhoog en zoekt daarbij minutieus de tak af op insecten. Ineens is het beest gealarmeerd en laat zijn luide roep horen. Speurend omhoog, we zien niet wat z’n aandacht trekt, laat hij z’n aandacht trekkende felrode pet zien. Het zal wel een signaal zijn naar zijn concurrenten. Op de top van de Mirrador is het uitzicht fantastisch. Om de top cirkelen Turkey Vultures en glijden zonder een vleugelslag moeiteloos door de lucht. We genieten van het uitzicht en kunnen even van de klim op verhaal komen. Als we uitgerust zijn gaan we weer omlaag. Het bovenste stuk is een vervallen trap. Halverwege de trap zien we Turkey Vultures met gespreide vleugels in de bomen voor ons zitten. Omdat de bomen op een helling staan kunnen we ze vanaf het hogere gedeelte heel goed op ooghoogte observeren. Ze zijn absoluut niet schuw en zijn goed filmbaar. Turkey Vultures kom je dagelijks in grote aantallen overal op Cuba tegen. Deze afvalopruimers sporen hun voedsel niet alleen op het gezicht maar ook, en dat is opmerkelijk voor vogels, door middel van hun reuk op. Hun reukvermogen is heel sterk ontwikkeld. Zelfs onder het gebladerte kunnen deze gieren hun voedsel ontdekken. Dit opmerkelijke feit heb ik zelf kunnen constateren in Costa Rica war ze ook heel algemeen zijn. Tijdens de afdaling, dat gaat toch een stuk eenvoudiger, komen we een Olive-capped Warbler tegen. Dit is toch wel de laatste vogel die we hier verwacht zouden hebben. Deze vogel is een typische bewoner van sparrenbossen. Naaldbomen hebben we hier niet gezien. Zo blijft vogelen je voortdurend voor verrassingen plaatsen. Rond 11.00 uur bel ik even naar huis. De kosten vallen behoorlijk tegen ca. 10 dollar voor 1 minuut! Het geeft me wel een goed gevoel dat alles thuis oké is. ‘s Middags gaan we wederom vogelen. We doen weer een paar leuke waarnemingen zoals de Cuban Tody, de Cuban Trogon en de Red-tailed Hawk. Onderweg komen we een Cubaan tegen die probeert ons een potje honing te verkopen. We mogen even proeven! De honing smaakt prima maar de potjes zien er smoezelig uit. Omdat we niet ziek willen worden kopen we toch maar geen honing.
In de namiddag nemen we nog een duik in het zwembad. Het staat volledig tot onze beschikking. We zien niemand rond het zwembad. Hoewel het hoogseizoen schijnt te zijn is het heel rustig op het park. Je vraag je af hoe het in het voor- en naseizoen is gesteld met de bezetting.
6 februari
Vandaag staat La Guira op het programma. Het nationale park La Guira ligt ca. 50 km westelijk van Soroa. Deze voormalige haciënda is nu vrij toegankelijk. De ingang gaat door een poort van een kasteel. Een vreemd gebouw in deze omgeving. De weg gaat steil omhoog naar de Cabinos Los Pinas een verlaten vakantiedorpje. Onderweg horen en zien we even een Cuban Solitaire.
We hebben stevige discussies of deze waarneming zeker is. Helaas hebben we geen geluidsband tot onze beschikking en moeten we het doen met de beschrijving in onze gidsen. Een geluid beschrijven is natuurlijk heel moeilijk. Het vakantiedorpje is op een paar honden na volledig verlaten en heeft duidelijk zijn beste tijd gehad. Op zich is het leuk gebouwd op palen midden in het bos. Het ziet er heel bouwvallig uit, staan bijkans op instorten. We wagen ons maar niet in de huisjes. De omgeving levert als nieuwe soort de Red-legged Honeycreeper op. Er schijnt onzekerheid te bestaan of deze soort ingevoerd is. De kleurenpracht is er niet minder om! Verder levert dit gebied weinig nieuwe soorten op en is goed vergelijkbaar met Soroa. We besluiten op de terugweg naar Soroa de meertjes aan te doen die we vanaf de berg in de verte zien liggen. De meertjes leveren nog een aantal leuke soorten op zoals de Pied-billed Grebe, de American Coot de Northern Jacana, de Louisiana Heron, de Little Blue Heron, de Great Egret, de Great Blue Heron, de Green Heron en natuurlijk de alom tegenwoordige Cattle Egrets. Ook ontbreken niet de Kildeer Plover, Black-winged Stilt en de Rough-winged Swallow. Hoewel we enige opzien baren met onze apparatuur als we de meertjes afturen is er toch niemand die vraagt wat we aan het doen zijn. Je ziet de Cubanen kijken, ze lijken geïnteresseerd maar laten je wel met rust. Wat een verschil met b.v. Gambia. Terug in Soroa houden we het verder wel voor gezien en blikken vooruit naar onze laatste volle dag in Cuba. We zijn van plan door Havanna naar Varadero te reizen en vragen ons af of het zonder buitenspiegels lukt in deze grote stad. We hakken de knoop door en vinden Havanna eigenlijk een absolute must als je naar Cuba afreist.
7 februari
Via de auto pista rijden we naar Havanna. Het is zoals bijna overal in Cuba heel rustig op de grote weg. Verkeersregels zijn er kennelijk niet of worden niet nageleefd. Fietsers, voetgangers en paard en wagen zijn heel gewoon op de autopista. Zelfs zoals vandaag op zondag zie je overal lifters. Zou er hier een 24-uurs economie zijn!! Langs de autopista ca. 20 km tot Havanna zien we een groot meer. We stoppen om even de benen te strekken en natuurlijk ook om het meer af te zoeken naar eenden soorten. Midden op het meer zien we een grote groep Ring-necked Ducks en tot onze verrassing ook een grote groep Ruddy-Ducks. Langs de oever horen we geweerschoten. Kennelijk wordt er hier gejaagd. De eenden wanen zich veilig midden op het meer en zijn op deze grote afstand gelukkig geen doelwit. Natuurlijk ontbreekt niet de Pied-billed Grebe en de American Coot. Langs de oever vliegt een Green Heron die een rustig plekje zoekt zonder wandelaars en vissers. De volgende etappe voert ons naar Havanna. We hebben geen idee hoe de verkeerssituatie ter plaatse is. De bedoeling is in het oude centrum langs de zee uit te komen. Met behulp van de zon en ons richtingsgevoel lukt dat perfect. Het verkeer is ook hier weer heel rustig. Niemand heeft haast. De oude Olds mobiles verlevendigen het stadsbeeld. Er zijn auto’s bij van zeker 40 a 50 jaar oud! De motoren zijn intussen vervangen door dieselmotoren. Het visuele is gelukkig wel gebleven. De hele atmosfeer ademt een rust uit die we zeg 40 jaar geleden in ons eigen land ook gekend moeten hebben. Zo beleef je een stad met nauwelijks autoverkeer. De gebouwen en huizen stralen ondanks het verval nog steeds een bepaalde grandeur van vervlogen jaren uit. Je kan zien dat de stad in vroeger tijden een enorme bloeitijd heeft doorgemaakt. De verveloze gevels en raamkozijnen kunnen niet verhullen dat de oorspronkelijke opzet van veel opsmuk was voorzien. Het is een genoegen door de stad te wandelen. Zo is een stad bedoeld! Voor een goede verkenning van Havanna heb je natuurlijk meer tijd nodig. We moeten helaas door omdat we vanavond terug vliegen naar Nederland. We moeten dus een ruime tijdsmarge nemen en zeker op tijd zijn voor vertrek. Na de heerlijke stadswandeling vertrekken we naar Varadero. De route voert ons nu voornamelijk langs de noordkust van Cuba. Landschappelijk niet altijd even mooi. Hier ontsieren jaknikkers en olieraffinaderijen het landschap. In Varadero aangekomen, besluiten we de landtong waar Varadero op gelegen is, helemaal af te rijden tot het einde. Hier bevind zich een leuke baai “Reserva Ecologica” waar we wellicht nog wat watervogels kunnen scoren. Een kijkje over zee levert de Brown Pelican en de Magnificent Frigatebird op. De baai is heel vogelrijk aan steltlopers. Determinatie valt niet mee. Natuurlijk herkennen we een aantal soorten die we ook in Europa kunnen zien zoals Ruddy Turnstones en Sanderlings. Nieuw zijn hier de Short-billed Dowitcher en de Least Sandpiper en in de verte zien we Double-crested Cormorants en Sandwich- en Royal Terns. Het is echt een paradijselijk plekje om de tijd tot vertrek vol te maken.
Resumé
We hebben het buitengewoon goed naar ons zin gehad. We hebben diverse schitterende vogelwaarnemingen gedaan. Een behoorlijk aantal endemische soorten gezien en genoten van de rust en het natuurschoon. Dat in combinatie met het prachtige weer maakt deze trip onvergetelijk.
Waarnemingen:
| Naam | Name | Wetenschappelijke naam |
|---|---|---|
| Kleine Kokmeeuw | Bonaparte's Gull | Larus philadelphia |
| Grote Zilverreiger | Great Egret | Ardea alba |
| Blauwe Zwartkeelzanger | Black-throated Blue Warbler | Dendroica caerulescens |
| Geelkeelzanger | Yellow-throated Warbler | Dendroica dominica |
| Amerikaanse Kleine Zilverreiger | Snowy Egret | Egretta thula |
| Prairiezanger | Prairie Warbler | Dendroica discolor |
| Bigua-aalscholver | Neotropic or Olivaceous Cormorant | Phalacrocorax brasilianus |
| Antilliaanse Troepiaal | Greater Antillean Grackle | Quiscalus niger |
| Spotlijster | Northern Mockingbird | Mimus polyglottos |
| Kalkoengier | Turkey Vulture | Cathartes aura |
| Amerikaanse Torenvalk | American Kestrel | Falco sparverius |
| Amerikaanse Woudaap | Least Bittern | Ixobrychus exilis |
| Visarend | Osprey | Pandion haliaetus |
| Noordse Waterlijster | Northern Waterthrush | Seiurus noveboracensis |
| Jacana | Northern Jacana | Jacana spinosa |
| Amerikaanse Purperkoet | Purple Gallinule | Porphyrio martinicus |
| Bruinbuikpiewie | Cuban Pewee | Contopus caribaeus |
| Cubaanse Kraai | Cuban Crow | Corvus nasicus |
| Boomzwaluw | Tree Swallow | Tachycineta bicolor |
| Cubaanse Palmgierzwaluw | Antillean Palm-Swift | Tachornis phoenicobia |
| Kleine Ani | Smooth-billed Ani | Crotophaga ani |
| Slobeend | Northern Shoveler | Anas clypeata |
| Witkaakweidespreeuw | Eastern Meadowlark | Sturnella magna |
| Cubatroepiaal | Cuban Blackbird | Dives atroviolacea |
| Louisianawaterlijster | Louisiana Waterthrush | Seiurus motacilla |
| Katvogel | Grey Catbird | Dumetella carolinensis |
| Cubaanse Sperwer | Gundlach's Hawk | Accipiter gundlachi |
| Musduif | Common Ground-Dove | Columbina passerina |
| Cubaanse Dwerguil | Cuban Pygmy-Owl | Glaucidium siju |
| Cubaanse Schreeuwuil | Bare-legged Owl or Cuban Screech-Owl | Otus lawrencii |
| Cuba-amazone | Cuban Parrot | Amazona leucocephala |
| Amerikaanse Slangenhalsvogel | Anhinga | Anhinga anhinga |
| Blauwgrijze Muggenvanger | Blue-grey Gnatcatcher | Polioptila caerulea |
| Bahamatroepiaal | Black-cowled Oriole | Icterus dominicensis |
| Roodborstkardinaal | Rose-breasted Grosbeak | Pheucticus ludovicianus |
| Geelkopzanger | Yellow-headed Warbler | Teretistris fernandinae |
| Brilparulazanger | Northern Parula | Parula americana |
| Grijskopkwartelduif | Grey-headed Quail-Dove | Geotrygon caniceps |
| Amerikaanse Sperwer | Sharp-shinned Hawk | Accipiter striatus |
| Gouden Grondspecht | Northern Flicker | Colaptes auratus |
| Cubaanse Grondspecht | Fernandina's or Cuban Flicker | Colaptes fernandinae |
| Zapatawinterkoning | Zapata Wren | Ferminia cerverai |
| Soraral | Sora | Porzana carolina |
| Ovenvogel | Ovenbird | Seiurus aurocapillus |
| Klapperral | Clapper Rail | Rallus longirostris |
| Bijkolibrie | Bee Hummingbird | Mellisuga helenae |
| Cubaanse Aratinga | Cuban Parakeet | Aratinga euops |
| Cubaanse Hagediskoekoek | Great Lizard-Cuckoo | Saurothera merlini |
| Koningsral | King Rail | Rallus elegans |
| Gele Zanger | Yellow Warbler | Dendroica petechia |
| Geelkeelvireo | Yellow-throated Vireo | Vireo flavifrons |
| Cubaanse Vireo | Cuban Vireo | Vireo gundlachii |
| La Sagra's Tiran | La Sagra's Flycatcher | Myiarchus sagrae |
| Zomertanagra | Summer Tanager | Piranga rubra |
| Killdeerplevier | Killdeer | Charadrius vociferus |
| Kleine Geelpootruiter | Lesser Yellowlegs | Tringa flavipes |
| Blauwvleugeltaling | Blue-winged Teal | Anas discors |
| Cubaanse Groene Specht | Cuban Green Woodpecker | Xiphidiopicus percussus |
| Geelbuiksapspecht | Yellow-bellied Sapsucker | Sphyrapicus varius |
| Cubaanse Trogon | Cuban Trogon | Priotelus temnurus |
| Koereiger | Cattle Egret | Bubulcus ibis |
| Kleine Grijze Snip | Short-billed Dowitcher | Limnodromus griseus |
| Blauwkopkwartelduif | Blue-headed Quail-Dove | Starnoenas cyanocephala |
| Treurduif | Mourning Dove | Zenaida macroura |
| Witkapduif | White-crowned Pigeon | Columba leucocephala |
| Bonte Zanger | Black-and-white Warbler | Mniotilta varia |
| Witbuikreiger | Tricolored Heron | Egretta tricolor |
| Indigogors | Indigo Bunting | Passerina cyanea |
| Roodpootlijster | Red-legged Thrush | Turdus plumbeus |
| Tennesseezanger | Tennessee Warbler | Vermivora peregrina |
| Roodhalsduif | Scaly-naped Pigeon | Columba squamosa |
| Streepkoptangare | Stripe-headed Tanager | Spindalis zena |
| Cubaanse Todie | Cuban Tody | Todus multicolor |
| Roodstaartbuizerd | Red-tailed Hawk | Buteo jamaicensis |
| Amerikaanse Roodstaart | American Redstart | Setophaga ruticilla |
| Magnoliazanger | Magnolia Warbler | Dendroica magnolia |
| Bahamaspecht | West Indian Woodpecker | Melanerpes superciliaris |
| Cubazanger | Olive-capped Warbler | Dendroica pityophila |
| Cubaanse Solitaire | Cuban Solitaire | Myadestes elisabeth |
| Noord-Amerikaanse Ruwvleugelzwaluw | Northern Rough-winged Swallow | Stelgidopteryx serripennis |
| Kleine Blauwe Reiger | Little Blue Heron | Egretta caerulea |
| Cubaanse Smaragdkolibrie | Cuban Emerald | Chlorostilbon ricordii |
| Palmzanger | Palm Warbler | Dendroica palmarum |
| Grote Cubavink | Yellow-faced Grassquit | Tiaris olivacea |
| Cubaans Dikbekje | Cuban Bullfinch | Melopyrrha nigra |
| Amerikaanse Oeverloper | Spotted Sandpiper | Tringa macularia |
| Blauwe Suikervogel | Red-legged Honeycreeper | Cyanerpes cyaneus |
| Dikbekfuut | Pied-billed Grebe | Podilymbus podiceps |
| Bahamakoningstiran | Loggerhead Kingbird | Tyrannus caudifasciatus |
| Breedvleugelbuizerd | Broad-winged Hawk | Buteo platypterus |
| Gewone Maskerzanger | Common Yellowthroat | Geothlypis trichas |
| Groene Reiger | Green Heron | Butorides virescens |
| Waterhoen | Common Moorhen | Gallinula chloropus |
| Amerikaanse Meerkoet | American Coot | Fulica americana |
| Bandijsvogel | Belted Kingfisher | Megaceryle alcyon |
| Amerikaanse Steltkluut | Black-necked Stilt | Himantopus mexicanus |
| Bruinboegtroepiaal | Tawny-shouldered Blackbird | Agelaius humeralis |
| Amerikaanse Blauwe Reiger | Great Blue Heron | Ardea herodias |
| Antilliaanse Treurduif | Zenaida Dove | Zenaida aurita |
| Kleinste Strandloper | Least Sandpiper | Calidris minutilla |
| Ringsnaveleend | Ring-necked Duck | Aythya collaris |
| Steenloper | Ruddy Turnstone | Arenaria interpres |
| Drieteenstrandloper | Sanderling | Calidris alba |
| Steltstrandloper | Stilt Sandpiper | Micropalama himantopus |
| Zilverplevier | Grey Plover or Black-bellied Plover | Pluvialis squatarola |
| Lachmeeuw | Laughing Gull | Larus atricilla |
| Grote Stern | Sandwich Tern | Sterna sandvicensis |
| Rosse Stekelstaart | Ruddy Duck | Oxyura jamaicensis |
| Geoorde Aalscholver | Double-crested Cormorant | Phalacrocorax auritus |
| Bruine Pelikaan | Brown Pelican | Pelecanus occidentalis |
| Amerikaanse Fregatvogel | Magnificent Frigatebird | Fregata magnificens |
| Kanoet | Red Knot | Calidris canutus |
