Poldervaart

De Poldervaart: De Groene Levensader van Schiedam

De Poldervaart, een eeuwenoud kanaal dat zich uitstrekt tussen de Schie ten zuiden van de Kandelaar en de Nieuwe Maas, vormt een stukje levend erfgoed in Schiedam. Al in 1280 ontstond de Poldervaart, toen bekend als de ‘Nuwe Vaert’. Meer dan twee eeuwen vóór Columbus Amerika ontdekte, diende dit kanaal al een cruciale rol in de waterhuishouding van Delfland, een bijzonder bewijs van het ingenieuze waterbeheer van onze voorouders.

In die tijd liep de afwatering van Delfland richting de Maas via Schieland, wat regelmatig voor problemen zorgde: Schieland lag namelijk lager dan Delfland, met als gevolg overstromingen en spanningen tussen de gebieden. De aanleg van de Poldervaart bood een oplossing voor deze uitdagingen en diende als afwateringskanaal voor de oostelijke ambachten van het Hoogheemraadschap van Delfland—plaatsen als Vrijenban, Hof van Delft, Berkel, Kethel, en Pijnacker. Deze namen klinken ons vandaag de dag nog vertrouwd in de oren.

In 1587 vond een volgende mijlpaal plaats: de vervanging van individuele sluizen door één grote sluis, de Vijfsluizen. Een plek die nog steeds voortleeft, bijvoorbeeld in de naam van het nabijgelegen volkstuincomplex. Bovendien werd er een sluis gebouwd waar de Poldervaart in de Schie uitmondt, waardoor schepen toegang kregen tot de waterweg. Dit maakte de Poldervaart tot een belangrijk knooppunt voor zowel waterbeheer als transport.

Niet alleen water, maar ook geschiedenis stroomde door de Poldervaart: in 1574 werd hier een felle slag geleverd tussen de Watergeuzen en een vlooteenheid trouw aan de Spaanse regering in Brussel. Dit gevecht maakte de Poldervaart niet alleen tot een waterweg, maar tot een plek vol historische betekenis.

Gedurende de jaren veranderde de functie van de Poldervaart mee met de tijd. Het heldere water van de Nieuwe Maas werd via de Poldervaart naar Delft en Den Haag geleid, wat het waterpeil in het kanaal deed stijgen. Een doorbraak van de kade in 1903 bracht de omgeving echter flink in beroering: omliggende polders kwamen onder water te staan en brachten een chaotische overstroming met zich mee.

Met de opening van de Nieuwe Waterweg kwam er een eind aan de waterinlaat bij Vijfsluizen in 1958 door toenemende verzilting van de Nieuwe Maas. In 1965 werd vanwege de slechte staat van de kades besloten de Poldervaart af te sluiten. Een jaar later werden de sluiswerken gesloopt en leek het verhaal van de Poldervaart voorbij.

Tegenwoordig leeft de Poldervaart echter voort, zij het in een nieuwe rol. Na restauraties na 2010 zijn de oude sluizen deels hersteld in hun oorspronkelijke staat, en het kanaal biedt nu een prachtige route voor ontspanning en recreatie. Het water, de historie en de serene omgeving trekken wandelaars en fietsers die genieten van dit stukje Schiedams erfgoed, waar verleden en heden moeiteloos in elkaar overgaan.