De Gierzwaluw: Luchtacrobaat die Nooit Landt

Gierzwaluwen blijven me fascineren. Elk jaar kijk ik ernaar uit om ze weer te zien – of beter gezegd: te horen. Die scherpe, krijsende roep boven de stad, dat razendsnelle gesuis door de lucht. Je kunt ze overal tegenkomen: hoog boven het stadscentrum, rond kerktorens, maar net zo goed boven de velden op het platteland. 

Ze zijn altijd in beweging. Letterlijk. Gierzwaluwen brengen het grootste deel van hun leven vliegend door. Eten, drinken, slapen, zelfs paren gebeurt allemaal in de lucht. Alleen tijdens het broedseizoen, tussen mei en augustus, landen ze. En dan nog alleen om hun nest te bereiken — diep in een gevelspleet, onder een dakpan of in een nestkast. Op de grond zul je ze vrijwel nooit zien. Hun pootjes zijn zo kort dat ze niet kunnen lopen of vanaf de grond opstijgen. Ze zijn gebouwd voor de lucht, niet voor het aardse bestaan.

Wat deze vogels nóg indrukwekkender maakt, is hun jaarlijkse migratie. Eind juli vertrekken ze alweer naar Afrika, waar ze de winter doorbrengen. Ze leggen daarbij duizenden kilometers af, grotendeels vliegend — zonder ergens te landen. Onderweg rusten ze zwevend uit op thermiekstromen, hoog boven het landschap. Pas in het voorjaar keren ze terug naar dezelfde nestplek als het jaar ervoor, soms tot op de centimeter nauwkeurig.

Toch is hun toekomst niet vanzelfsprekend. Steeds meer nestlocaties verdwijnen door renovaties, isolatie of sloop van oude gebouwen. Gelukkig groeit de bewustwording. Natuurliefhebbers, architecten en gemeenten werken steeds vaker samen om nestkasten op te hangen of neststenen in te bouwen bij nieuwbouwprojecten.

Als je de kans hebt, kijk dan eens op een zomeravond omhoog. Misschien hoor je ze eerst: dat schelle, opgewonden “srieh!” dat weerkaatst tussen de gebouwen. Kijk dan goed, en je zult ze zien — die pijlsnelle schaduwen met sikkelvleugels. De gierzwaluw: een meester van de lucht, en een onmisbare zomergast in onze leefomgeving.

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus

Gierzwaluw   .   Common Swift  ·  Apus apus