Gambia

8 t/m 21 februari 1996

Inleiding

Het is pas de laatste jaren mogelijk vanuit Nederland met diverse reisorganisaties naar Gambia te gaan. In het verleden gingen voornamelijk vakantiegangers uit Scandinavië en vooral uit Engeland naar Gambia toe. Door een staatsgreep, waarbij overigens zonder bloedvergieten de president werd afgezet, werd er in Engeland een negatief reisadvies door de overheid gegeven. De toeristenmarkt is toen enorm in elkaar geklapt. Nog steeds ondervindt Gambia daar de gevolgen van.De voorzieningen aan de kust, waar de meeste hotels staan zijn echter nog steeds uitstekend. Wij hadden geboekt voor het Palma Rima hotel mooi gelegen vlakbij een van de belangrijkste natuurgebieden aan de kust, de Kotu-stream. Het spreekt voor zich dat een goede voorbereiding heel belangrijk is. Zeker als je voor het eerst naar de tropen gaat is het van belang rekening te houden met een aantal zaken zoals gezondheid en veiligheid etc.

Literatuuropgave

De vogelrijkdom van Gambia is groot. Om hier optimaal van te kunnen genieten is het van belang voldoende informatie vooraf te vergaren.

De door ons gebruikte informatie:

Boekje van "The Gambia" aangevraagd bij;The Gambia National Toerist Office57 Kensington Court, Kensington London W8 5DG England.

Uitgave van het reisbureau Globas, Senegambia Natuurtocht.

Het boekje The Gambia een afrikaans avontuur van Aquason

Gezond blijven op reis, een uitgave van de GGD

A Birdwatching Trip to THE GAMBIA AND SENEGAL, een reisverslag van Jan Zwaaneveld

Checklisten van Birdquest

Waarnemingslijsten van mijn vriend Hemme Batjes

De vogelgids "BIRDS of West-africa"

Het boek "Where to watch birds in Africa"

Documenten

Voor Gambia is een paspoort vereist dat nog 6 maanden na terugkeer in Nederland geldig is. Gaat u ook nog de grens over naar Senegal dan is een internationaal bewijs van inenting tegen gele koorts verplicht.

Gezondheid

Om het gezondheidsrisico zo klein mogelijk te houden is het noodzakelijk dat u een aantal preventieve maatregelen neemt. Een inenting tegen "gele koorts" is aan te raden evenals een DTP inenting. Ook een malariakuur is belangrijk. De GGD of uw huisarts zijn op de hoogte van de laatste stand van zaken raadpleeg hun voor meer informatie. Ter plaatse wordt afgeraden geen kraanwater te drinken, voorzichtig te zijn met koude drankjes/ijs en gekocht fruit zorgvuldig te wassen.

Veiligheid

Zoals overal ter wereld moet u uiteraard goed op uw spullen letten. Huur voor uw reisdocumenten een kluisje bij het hotel. Rondreizen overdag is geen enkel probleem. s’Avonds vanwege het ontbreken van straatverlichting af te raden. Het is ons overkomen op de veerboot van Banjul naar Barra dat de rugtas van Ria is open gesneden, waarbij mijn paspoort is ontvreemd. Ik zal u de details besparen van de ellende die je daarvan ondervind. Voorkomen is beter dan genezen. De meeste Gambianen aan de kust, in de toeristencentra, zien in elke toerist een miljonair. Niets is te dol om je naar hun nering te lokken. Op zich onschuldig en begrijpelijk, hoewel je er als westerling sterk aan moet wennen. Ook kan het, zoals ons is overkomen, dat je aangesproken wordt door een volslagen vreemde man die zegt je te kennen van het hotel en je vervolgens vertelt dat hij vandaag vader geworden is van een dochter!! Na je uitgenodigd te hebben voor het feest, vraagt hij om een forse bijdrage om de kosten te dekken. Ga hier nooit op in!!! Het een veelgebruikte smoes om geld uit je zak te kloppen. Je gezonde verstand gebruiken is het belangrijkste, dan kan er in principe niets gebeuren en is Gambia gewoon aan fantastisch land om naar toe te gaan.

Geld

Het betaalmiddel in Gambia is de Dalasi. Tien Dalasi is ongeveer f 1,90. In Gambia worden Traveller Cheques overal geaccepteerd. Ook cash nederlands geld is hier en daar (ook op de houtsnijdersmarkt in Brikana!) bruikbaar.

Transport

Het zelf huren van een auto wordt in verband met de soms chaotische verkeerssituatie sterk afgeraden. Vooral in Serrekunde zijn voor voetgangers weinig of geen voorzieningen gemaakt, zodat massaal gebruik gemaakt wordt van de rijweg!. Bovendien is loslopend vee met alle risico’s van dien niet ongewoon. Beter is het een auto met chauffeur te huren, een taxi te nemen of met de bush-taxi te gaan. Het laatste is verreweg het goedkoopst. Voor 3 of 4 dalasi zijn forse ritten te maken. B.v. van het hotel naar Serrekunde (alle wegen leiden aan de kust naar Serrekunde!!) en als u de weg weet een vervolgens weer een bush-taxi naar uw bestemming. U kunt ook voor het gemak een taxi nemen. Bedenk wel dat u vooraf een vaste prijs afspreekt om misverstanden achteraf te voorkomen. Het huren van een auto met chauffeur kost ca. 1000 dalasi per dag, toch al gauw zo’n 200 gulden.

Onderdak

Zoals eerder gezegd zijn er aan de kust van Gambia heel veel goede hotels te vinden. Als vogelaar is het van belang een hotel te boeken dat in de naaste omgeving van een natuurgebied ligt. Zodat u wandelend van de vogelrijkdom in de omgeving kan genieten. Aan te bevelen is het Palma Rima hotel en het Badala Parkhotel, vlakbij Kotu stream en het verder weg gelegen Senegambia Beach hotel bij Kololi (vanwege de prachtige vogelrijke tuin). De afstanden naar de beste vogelgebieden van de kust zijn echter altijd eenvoudig met het openbare "bush-taxivervoer" bereikbaar.

Het weer

Tijdens ons verblijf van 7 februari tot 21 februari was het onbewolkt met een gemiddelde dagtemperatuur van ca. 30 graden! Aan zee was er soms wat wind die echter van geen betekenis was. De regentijd begint in juni en gaat door tot eind september. Overigens kunt u ook dan prima weer verwachten. Vlak na de regentijd is alles veel groener en is de natuur veel uitbundiger. De verschillende weversoorten vertonen dan ook hun broedkleed en zijn dan veel eenvoudiger te determineren. Een voordeel van de wintermaanden in Gambia is het feit dat u veel Europese migranten kunt zien als u daar prijs op stelt.

Dag tot dag

7 februari

Vroeg uit de veren. Om 9.30 uur vertrekt het vliegtuig. Ruim op tijd arriveren we op schiphol. De vlucht voert ons over Brussel, Parijs langs Barcelona, Madrid en Malaga richting Marokko. Het geeft ons een goed gevoel het Afrikaanse vasteland te zien opdoemen aan de horizon. De weerbarstige bergketens worden hier en daar gedecoreerd met lieflijke groene dalen. Naarmate we zuidelijker vliegen wordt het landschap woester. Enorme bergketens ( het Atlasgebergte) met besneeuwde toppen schuiven als een film onder ons door. Op een gegeven moment komt de woestijn in zicht. Reusachtige duinen, afgewisseld met enorme zoutvlakten sieren het landschap. Oude rivierbeddingen tonen aan dat er heel veel is veranderd. Omstreeks 15.00 uur plaatselijke tijd landen we in Banjul de hoofdstad van Gambia.Hier worden we verwelkomd door een vrolijke dansgroep met pure Afrikaanse muziek. Het geeft ons in elk geval ook een warm gevoel van binnen. Na de transfer naar het hotel zijn we nog even naar het strand gegaan. We moeten sterk wennen aan de vriendelijke maar ook zeer vasthoudende bevolking. "Vrienden" maken kost weinig moeite. Iedereen denkt iets bijzonders in de aanbieding te hebben.Teruglopend van het strand naar het hotel liepen twee vrouwen met bontgekleurde kleding met twee leuke baby’s op hun rug met ons op. Ook zij waren weer commercieel bezig. Het is ze niet kwalijk te nemen. Vlakbij het hotel aangekomen, besloten we om het hotelcomplex heen te lopen. Moe maar voldaan kwamen we ten slotte weer bij de ingang van het hotel en togen we naar het restaurant waar we van een voortreffelijk maal hebben genoten.

8 februari

Vandaag vroeg opgestaan. Dit is de eerste volle dag in Gambia. Nog voor zonsopgang arriveer ik in het gebied noordelijk van het Palma Rima Hotel. Om ca. 7.30 uur werd het lichter en vrij snel verscheen de zon aan de horizon. De palmbomen waren feeëriek verlicht door het ochtend gloren. Het is maar goed dat ik mijn vogelboekje bij me heb gestoken. Overal om me heen zie ik nieuwe vogelsoorten. Het geeft me echt een kick. Binnen een tijdsbestek van ca. 1 uur zie ik tientallen nieuwe, waaronder voor Nederlandse begrippen exotische vogelsoorten! Om er een paar te noemen: de Senegal Cougal, de Barbary Shrike of Genelek, de Senegal Fire-Finch , de Red-cheeked Gordon Bleu (wat een prachtige naam voor het blauwfazantje!) Dat heel algemeen zijn doet niets af aan het feit dat het ontzettend leuk is ze waar te nemen. Na het ontbijt besloten we de ochtend bij het zwembad door te brengen. ‘s Middags een leuke wandeling gemaakt naar Kololi, zuidelijk gelegen van het Palma rima hotel. Vanwege de hitte, waar we nog niet aan gewend zijn, sloegen we halverwege af richting strand. Een kleine poel in een exotische omgeving doet ons besluiten hier maar de rest van de middag te blijven. Allerlei vogelsoorten komen hier drinken. Het is een goede gelegenheid de duivensoorten onderling te vergelijken en notie te nemen van de verschillen. Heel dichtbij langs vliegend een lizzerd buzzerd en een zwarte wouw. Als er een paradijs uitgekozen zou moeten worden dan komt dit plekje zeker in aanmerking!

9 februari

Wederom vroeg opgestaan om de noordkant te bezoeken. Heel veel grey plaintain-eaters, little bee-eaters en diverse soorten vinken te zien. Heel mooi een sunbird gefilmd. Ik zal later maar even uitzoeken als ik de film op mijn LCD-schermpje van mijn videocamera terugziet welke sunbird ik heb gezien. Op deze manier heb ik later terug in Nederland nog ca. 10 vogelsoorten kunnen determineren! Na het ontbijt zijn we langs het strand via Kololi in zuidelijke richting naar het reservaat Bijilo gewandeld. Bij de ingang weer de in Gambia bekende taferelen van een zich opdringende gids. Verdwalen in dit gebied is onmogelijk. Werkelijk honderden gekleurde paaltjes, om de 10 meter in de grond geslagen, wijzen ons de weg. De weelderige begroeiing is hier en daar behoorlijk verdroogd. Het is goed te zien dat de regentijd nog moet aanbreken. Halverwege de route komen we een groep apen tegen. In het geheel niet schuw, foerageren ze in de boomtoppen op een soort besachtige vrucht. Volgens een deskundige mevrouw ter plaatse, die aangaf in Apenheul werkzaam te zijn en daaraan natuurlijk meteen een zekere autoriteit ontleende, was dit de enige apensoort waarvan het mannetje een blauwe zak heeft. Er was niemand die er iets tegen inbracht!! Het vogelleven was, wellicht vanwege het tijdstip, heel beperkt. Wel heel mooi gezien een violet-backed sunbird, little bee-eaters en een overvliegende visarend. Uiteraard waren de wevervogels, hoewel moeilijk determineerbaar vanwege het ontbreken van het broedkleed, volop aanwezig. De terugwandeling via het strand langs de aandacht trekkende "strandtentenboys" is heerlijk aangenaam vanwege de zachte zeebries die voor enige verkoeling zorgt. Halverwege de terugweg weer afgeslagen naar de poel van gisteren. Vlakbij het strand pied kingfishers, abbyssinian roller en spur-winged plovers. Bij de poel een groepje long-tailed glossy starlings, een prachtige donkergroen glanzende spreeuw. Tot onze grote verrassing zagen we twee ossenpikkers die zich op de rug van een koe lieten vervoeren. Uiteraard ontbrak ook de koereiger niet in het gevolg van het vee dat zich in de poel kwam laven. s Avonds voor het diner zijn we nog even richting Kotu Stream gewandeld. Voor het Badalahotel, vlakbij een boerderij, bevind zich een mooie poel. De waterlelie’s geven het wateroppervlak een sprookjesachtig aanzien. De palmen rondom de oever omlijsten het geheel en geven het landschap een perfect aanzicht. Wandelend over de waterleliebladeren zien we tientallen jacana’s. Regelmatig ruziemakend fladderen ze van de ene naar de andere plaats. Ook enkele juvenielen, fletser van kleur, laten zich niet onbetuigd. Op de brug ontmoeten we Barry. Bescheiden biedt hij zijn diensten aan. Zijn kennis van zaken wordt al snel duidelijk als hij ongevraagd enkele moeilijke vogelsoorten voor ons determineert. Zijn visitekaartje met het opschrift: prof. birdwatching guide wat hij ons overhandigd, doet ons besluiten hem morgenochtend in te huren. Over de prijs zijn we het snel eens. Moe maar voldaan keren we terug naar het hotel.

10 februari

Zoals gisteren afgesproken gaan we vandaag met Barry op stap. Keurig op de afgesproken tijd, om 8.00 uur, wacht Barry ons op bij de ingang van het hotel. Het is heel ontspannend met een gids te vogelen. Buiten het feit dat hij feilloos alle vogels kan determineren en de voor mij moeilijke engelse namen kan opnoemen, houdt hij ook alle andere vaak zeer vrijpostige mensen bij je weg. We zijn al bezet! De ochtend is koel en aangenaam. Onderweg naar de brug, bij de prachtige grote apebroodboom, zien we een grey-woodpecker. Bij de brug aangekomen zien we een groepje heilige ibissen. Het is werkelijk fantastisch ook de beatiful long-tailed sunbird te zien in combinatie met de prachtig in bloeistaande struiken. Elke stap leverd weer een nieuwe soort op. In totaal zien we vanmorgen 60 soorten. Via de brug en het golfterrein lopen we om de Kotu Stream heen. Aan het einde van de morgen, als we bij de Kotu Pond zijn gearriveerd, wordt de hitte bijkans ondraaglijk. Het gesjouw met de videocamera en het onafscheidelijke statief begint me behoorlijk op te breken. Aan de rand van de Kotu Pond bevind zich een picknick hoek waar we in de schaduw wat uitrusten. Ik vroeg Barry voor de camera iets te vertellen over de goede vogelgebieden van Gambia. Spontaan, zonder onderbreking, alsof hij niet anders gewend is, vertelt hij minutenlang zijn verhaal. Na ca. 10 minuten besluit ik kenbaar te maken zijn verhaal af te ronden. Zichzelf bekijkend en beluisterend via het kleine LCD-schermpje van de camera breekt een spontane glimlach over zijn gezicht, verbaast als hij is over zoveel techniek. Ik beloof hem als de kans zich voordoet het in Nederland te laten zien.

11 februari

Vandaag gaan we naar het Abukoreservaat. Gezien de ervaringen gisteren met Barry hebben we hem ook vandaag ingehuurd. Zijn bekendheid met het vervoer van de bush-taxi bespaart ons een hoop geld uit. Uiteraard wordt de bush-taxi wel volgepropt. Elke dalasi die extra verdient kan worden is mooi meegenomen. Na een overstap in Serrekunde arriveren we in het Abuko reservaat. Via een onhandig smal draaihek, zeker met de bekende uitrusting bij me, wurm ik me naar binnen. Het oerwoud is overweldigend. Vooral de grote poel is een stukje paradijs op aarde. De omlijsting met palmen, varens en andere tropische gewassen is overweldigend.In het gras aan de oever liggen enkele nijlkrokodillen te zonnen. Diverse kwakken, kleine- en grote zilverreigers, blauwe reigers zitten in de struiken of foerageren aan de oever. De giant kingfisher vliegt voorbij terwijl de african darter zijn vleugels droogt. De palmnut vulture is aan de overzijde in de palmbomen een nest aan het bouwen. Tijdens de wandeling door het reservaat zien we nog de scarlet-spectated wattle-eye flycatcher (wat een naam voor zo’n beestje!) en de paradise flycatcher. De kleine dierentuin aan het eind van het park hebben we maar overgeslagen. Je gaat per slot van rekening niet naar Afrika om achter tralies naar leeuwen te kijken! Na de uitgang kom je weer de bekende taferelen tegen van kooplui met houtsnijwerk etc. Als je dit wil vermijden dan is het handiger via de ingang naar buiten te gaan! Een kleine wandeling ‘s middags richting Kotu Stream en dan halverwege richting strand en daarna terug via "de brug" leverde nog als bijzonderheid een overvliegende hamerkop op.

12 februari

Al enigszins vertrouwd met het vervoer ter plaatse en gewend aan de temperatuur leek het ons een goed idee vandaag via Banjul over te varen naar Barra. Met de bushtaxi vanaf de hoofdweg bij het hotel vertrokken we naar Serrekunde. Serrekunde is het verkeersknooppunt van Gambia. Bijna alle wegen komen uiteindelijk in Serrekunde uit. Dit keer zitten we heel gerieflijk naast elkaar op de achterbank in de bushtaxi. Meestal wordt het busje bij elke rit zoveel mogelijk volgepropt. Zelf de "conducteur" staat zijn plaats af en wringt zich in alle bochten die de beperkte ruimte toestaat om de vulgraad van het busje zo optimaal mogelijk te maken. Toch heeft dit zijn charme. Je komt in ieder geval in nauw contact met de plaatselijke bevolking! In Serrekunde is het een drukte van belang. Allerhande koopwaar wordt aangeboden. Batterijen, sigaretten, slippers, houtsnijwerk, radio’s, je kan het zo gek niet bedenken of het is er wel te koop. Een kleurig uitgedoste vrouw wijst ons de weg naar het opstappunt voor de bush-taxi naar Banjul. Als dank geven we voor haar kinderen een paar blocnootjes en ballpoints. In Banjul is alles wat ruimer van opzet. Er zijn ook trottoirs, die allemaal volledig benut worden door marktkooplui. Gelukkig is men hier niet zo opdringerig als in de omgeving van het hotel. De veerboot vertrekt net als we bij de haven arriveren. Dit betekend dat we twee uur moeten wachten! In de wachtruimte weer de bonte verzameling mensen zoals op straat. Van keurig geklede vrouwen met kleurige hoofddoeken tot arme bedelaars. Naar mensen kijken verveelt nooit! Als eindelijk de veerboot weer arriveert, is het een gedrang van jewelste. Iedereen wil kennelijk als eerste de boot betreden en het beste plekje bezetten. Wij wachten tot de grootste drukte voorbij is voordat we aan boord gaan. Hoog op de brug hebben we een leuk uitzicht op het laden van de veerboot. Een bonte mengeling van kippen, koelkasten, kolen en mensen krioelt over het dek. In de lucht veel grey-headed gull en white-rumped swallow. Na een vaartijd van ca. 45 minuten arriveren we in Barra. De omgeving van Barra is niet echt aantrekkelijk te noemen. Snel, helaas weer onder begeleiding van een pseudo-gids!, wandelen we naar fort Bullen. Zittend onder een grote apebroodboom genieten we van het uitzicht op zee. In de branding een ijverige reef heron. Langs de vloedlijn zien we o.a. regenwulp, drieteenstrandloper, steenloper, zilverplevier en dunbekmeeuw. Op een drooggevallen zandplaat veel reuzenstern, bengaalse stern en grote stern. Langs vliegend een pink-backed pelican, pied crows en twee visarenden. Uiteraard ontbreekt de "gewonere" hooded vulture en de pied kingfisher niet. Om vier uur vertrekt de veerboot weer naar Banjul. Weer onder "begeleiding" van diverse kinderen gaan we ten slotte naar de haven voor de oversteek. ‘s Avonds in het hotel komen we er achter dat ons paspoort verdwenen is. Via een snee in de rugtas is deze vermoedelijk ontvreemd. Dit geeft een behoorlijke domper op de leuke dag.

13 februari

De gebruikelijke ochtendwandeling voor het ontbijt ging dit keer richting Kotu Stream. Naast de gebruikelijke steltlopers, zoals steltkluten, kemphanen, poelruiters, tureluurs en oeverlopers leverde dit ook een giant kingfisher, diverse spur-winged plovers en veel grey-headed gulls op. Zoals gisteren vermeld, was ons paspoort gestolen. Gelukkig was er nog voldoende tijd om de gewenste formaliteiten te vervullen. s’Middags naar Kololi gegaan voor pasfoto’s. Er was echter geen winkel te bekennen die ons kon helpen. Met behulp van een vriendelijke agent zijn we ten slotte naar Serrekunde gegaan, waar een goede fotograaf ons aan nieuwe pasfoto’s kon helpen. Na teruggekeerd te zijn in Kololi zijn we teruggewandeld naar ons hotel. Uiteraard zijn we weer langs "ons poeltje" gelopen waar we al een paar keer gezeten hebben. Ook nu weer veel te zien. De little bee-eater, spur-winged plover, black magpy, green woodhoepoe, grey-haeded sparrow en de long-tailed shrike lieten zich uitgebreid bewonderen. Ook de zwarte wouw en uiteraard de koereigers lieten zich weer zien. s’ Avonds was er in het hotel, zoals elke avond, weer entertainment. Dit keer een uitgebreide barbeque onder begeleiding van pure Afrikaanse klanken van een schitterend uitgedoste dansgroep. Wat doen de mensen van het hotel toch verschrikkelijk hun best om het je naar de zin te maken!

14 februari

Lamin lodge en omstreken was vandaag het doel. Onder leiding van Barry en met behulp van de bush-taxi en de gewone taxi voor een vriendelijke prijs kwamen we rond 9 uur aan bij de Lamin lodge. De lodge is een bijzonder leuk gelegen restaurant met uitzicht over een zijarm van de Gambia. De uitgestrekte mangrovemoerassen zijn alleen per boot toegankelijk. Via een lange brug, langs een typisch Afrikaans dorpje aan de rivier komen we tenslotte bij de aanlegsteigers waar net een rondvaart terugkeert. We vinden het luxueus dat we slechts met 4 personen in een boot plaatsnemen en krijgen echt een soort "ontdekkingsreizigergevoel". De tocht over het water is heel ontspannend. Onderweg komen we diverse oestervissers tegen, die oesters van de mangrovewortels afsnijden. De vogels laten ons niet in de steek. We zien achtereenvolgens een tiger bittern, pied kingfishers, senegal parrots, wire-tailed swallows, west african goshawk, malachite kingfisher en goliath heron, maar ook de "gewonere" soorten zoals purperreiger, blauwe reiger, grote zilverreiger en kokmeeuw. Na een vaartocht van ca. 2 uur arriveren we weer bij de Lamin lodge. Hiervandaan wandelen we dwars door de rijstvelden terug naar de hoofdweg. Onderweg zien we wederom leuke soorten, zoals o.a. subalpine warbler, splendid glossy starling, black shouldered kite en bearded barbed. De laatste van het rijtje is wel een heel bijzonder beest om te zien. De onwaarschijnlijk mooie kleurencombinatie, de grove snavel en de bevedering hiervan geven de vogel een onwerkelijke verschijning. s’Middags wederom voor een wandeling naar Kololi voor een telefoongesprek met het thuisfront. Natuurlijk gaan we weer langs ons poeltje. Vlak voor het diner arriveren we tenslotte bij het hotel. Onze "strandvriend" die altijd rond het hotel hangt en intussen ook weet waar onze kamer op uitkijkt, hebben we een T-shirt gegeven. Het is leuk om te zien dat hij zo blij is als een kind. Mijn sportschoenen, waar hij het ook op voorzien heeft krijgt hij voorlopig nog niet!

15 februari

Bund road staat vandaag op het programma, wederom onder leiding van Barry. We laten ons door de bush-taxi afzetten langs de rondweg om Banjul heen. Een plaatselijke vuilnisbelt is ons eerste doel. Zoals overal ter wereld oefend een vuilnisbelt grote aantrekkingskracht uit op vogels. Honderden koereigers en hooded vultures verdringen zich op de afvalhopen. Na een korte wandeling langs de vrij drukke weg arriveren we bij het pompstation. Vanaf het dak hiervan genieten we van het prachtige uitzicht. Natuurlijk laten ook de vogels zich weer uitgebreid bewonderen. Reuzensterns, visarenden, pied kingfishers en ook nu weer de malachite kingfisher laten zich zien. De weg vervolgend komen we ten slotte bij de slikvlakte van Banjul aan. Overal wegroestende oude schepen. De Engelsen hebben bij de afscheiding van Gambia veel schepen achtergelaten. Het vormt nu een onwerkelijk decor voor de overal zwemmende pink-backed pelicans en de foeragerende steltlopers. Opmerkelijk is onze enige scholekster van de hele vakantie die we hier zien. Barry stelt er prijs op zijn oma voor te stellen die in Banjul woont. Barry is in feite opgegroeid in Banjul en woont nog steeds bij zijn oma. Vrienden beweren, zoals hij zelf zegt, dat hij met zijn oma is getrouwd! Uiteraard zijn de woonomstandigheden anders dan in Nederland, hoewel de mensen er niet ongelukkiger onder schijnen te zijn. Aansluitend gaan we naar het politiebureau voor het politierapport. Omdat we tot 2 uur moesten wachten voordat we bij het consulaat terecht konden zijn we nog even naar het Atlantic Hotel gegaan. Hier ontmoeten we Nick Borrow, die al meer dan 10 jaar in het Atlantic hotel verblijft. Nick Borrow, een buitengewoon vriendelijke man, vertelt dat hij een boek aan het schrijven is over de vogels van West-Afrika. Het huidige boek voldoet allang niet meer met zijn vele zwart wit afbeeldingen. s’ Avonds zijn Barry en ik nog "op jacht" gegaan naar de long-tailed nightjahr die nota bene op ca. 100 meter van het hotel al te zien zijn. De hele korte periode van het schemerdonker is de beste tijd om ze waar te nemen. Dat we ook nog de standard-winged nightjar zien is natuurlijk mooi meegenomen.

16 februari

s’ Morgens naar het Consulaat voor het Lesser passer ter vervanging van het pasport. ‘s Middags via "de poel" naar Kololi waar we in de tuin van het Senegambia beachhotel genieten van de prachtige vogels die er komen drinken. Voor de rest hebben we er een rustige dag van gemaakt.

17 februari

Vandaag een ochtendwandeling gemaakt naar de Kotu Stream. Eerst de kleine poel bij de farm vlakbij het Badalahotel afgekeken. Naast de altijd aanwezige jacana’s en de blue bellied roller ook overvliegende blue-cheeked bee-eaters. Natuurlijk is er elke dag wel wat te beleven. Bij de Kotu Straem weer her en der verspreid pied kingfishers. Deze ijsvogel is een van de weinige ijsvogelsoorten die ook in kolonieverband leeft. Ze zijn zeer algemeen. Je kan ze echt overal waar water is tegenkomen. Zelf boven open zee zijn ze in staat hun kostje bij elkaar te scharrelen. Biddend als een torenvalk hangen ze doodstil op ca. 10 meter boven de waterspiegel. Ook vanuit een vaste positie op een tak wordt gejaagd. De blue bellied roller (een scharrelaarsoort!) houdt er weer een andere tactiek op na. Zittend, hoog in een palmboom op een kale tak of op een draad van een telegraafpaal, jaagt hij op grote insecten die door middel van een duikvlucht naar de grond opgepikt worden. De vleugels zijn schitterend metaalblauw en de aanblik hiervan vergeet je nooit meer. Op het golfterrein ontmoeten we een groepje kinderen. Vrolijk kwetterend lopen ze met ons mee. Uiteraard heeft Ria nog wat pennen en lolly’s bij zich gestoken. Ze vinden gretig aftrek. Zoals gelukkig de meeste kinderen hier maken ze ondanks de staat van hun kleding een vrolijke en spontane indruk. De middag schakend doorgebracht bij het zwembad van het hotel.

18 februari

Vandaag is het zondag en een bijzondere dag voor Gambia. De onafhankelijkheid van Engeland wordt elk jaar gevierd. s’Morgens gaan we naar het Abuko reservaat. Hoewel we er al eerder zijn geweest verveeld het ook dit keer niet. Bij de poel treffen we nog een videofilmer aan. Deze Engelsman, die beweerde dagelijks naar het Abuko reservaat te komen, vertelde dat het op dit moment toch een beetje slapjes was voor wat betreft het aantal soorten vogels dat gezien wordt. De regentijd zou veel gunstiger zijn. De green-crested touraco die we over de poel heen zagen vliegen maakte veel goed. Net als trouwens de palmnut vulture, de enige gier die ook plantaardig voedsel eet. Heel leuk was de hamerkop die nestmateriaal verzamelde voor een gezien zijn afmetingen gigantisch nest. s’ Middags weer naar het Senegambia beachhotel. De tuin blijft ons trekken. Behalve de vogels, die goed filmbaar zijn, zien we ook elke keer een grote varaan van zeker 1,5 meter lengte. Onverstoorbaar loopt hij of zij tussen de badgasten door richting poel. Ook vleermuizen hangen tot onze verrassing onderste boven in de bomen van de tuin.

19 februari

Dat de kust van Gambia niet alleen uit zand en duinen bestaan, bleek tijdens een wandeling richting Cape point. Zin in een lange wandeling langs de kust besloten we vandaag zoveel mogelijk langs het strand lopend naar de monding van de rivier de Gambia te gaan. Na ca. 5 km gaat het strand over in een rotsachtige kust van waarschijnlijk zandsteen. Ook hier langs de steile oevers van de kust foeragerende pied kingfishers. Regelmatig zien we ook visarenden voorbij komen net als trouwens pink-backed pelicans. Bij Cape point genieten we op het terras van het Sunwing hotel van het uitzicht over de Gambia. Wat heeft Gambia toch een hoop afwisseling te bieden. Na de wandeling terug naar het hotel rusten we uit bij het zwembad en kijken terug op een afwisselende dag.

20 februari

Barry heeft ons voor vandaag uitgenodigd op bezoek te gaan bij zijn geboortedorp Kuloro. Zoals altijd stipt op tijd haalt hij ons ‘s morgens om 9 uur op bij de ingang van het hotel. In Serrekunde vraagt hij om een kleine bijdrage omdat hij het e.e.a. in wil slaan voor de middagmaaltijd. Nadat hij ons voor de keus stelt "vlees of vis" ging hij naar de plaatselijke slager. We moeten eerlijk bekennen, toen we de uitstalling bij de slager zagen, dat we enigszins onpasselijk werden van alle vliegen die zich vrijelijk over het vlees bewogen! We besloten toen maar de ontwikkelingen aan de overzijde van de straat af te wachten. In de straat was het weer een drukte van belang. Morgen was de ramadan afgelopen. Dit ging altijd gepaard met een groot feest. Iedereen trekt dan zijn beste kleren aan of koopt iets nieuws. De reis naar zijn dorp voerde ook langs Brikana waar een grote houtsnijdermarkt is. We maakten meteen van de gelegenheid gebruik om het e.e.a. aan te schaffen. Het aanbod was enorm, maar de klandizie beperkt! Als enige kopers werden we van hot naar her getrokken. Gelukkig wisten we wat we zochten. Onze keus viel op een mandinka-echtpaar kunstig gesneden uit donker hout. De keus maken is eenvoudig, afdingen is echter een heel ander verhaal. We waren niet van plan om het onderste uit de kan te halen, maar ook weer niet te veel te betalen. Na stevige onderhandelingen waarbij we drie keer doorliepen, werden we het bij de uitgang van het terrein ten slotte eens. Afdingen tot 1/3 van de prijs is mogelijk!! Met de beelden op schoot vertrokken we met de taxi voor het laatste traject naar Kuloro. De compound van Barry, waar een complete familie leeft is erg gezellig. Tientallen kinderen bestormen ons om kennis te maken. Barry’s vader begroet ons in zijn eenvoudige woning. De conservatie verloopt moeizaam maar is wel hartelijk. Met een groot gevolg van kinderen, wat zijn het toch schatjes!, maken we ook kennis met de andere familieleden van Barry die in de compound wonen. Op de binnenplaats, waar het meubilair onder de sinasappelbomen wordt neergezet, kijken we met verbazing naar een vriend van Barry die thee aan het zetten is. Tientallen keren wordt de thee ingeschonken en weer teruggegooid in de theepot! De smaak was erg sterk en best lekker. De zus van Barry had intussen een maal gemaakt van vlees, paprika, ui en sla dat heerlijk smaakte. Na de maaltijd gingen we de moeder van Barry, die op het land werkte, opzoeken. Na een wandeling van ruim een uur kwamen we ten slotte bij de groentetuin vlakbij de mangrovemoerassen van de rivier de Gambia. Zijn moeder gezeten op een kleed onder een grote apebroodboom begroette ons hartelijk. De rust en eenvoud die ze uitstraalde in combinatie met de stilte van het platteland maakte grote indruk op ons. Je realiseert je opeens dat een heleboel dingen die voor ons westerse mensen belangrijk zijn hier volledig ontbreken. De laatste volle dag van onze vakantie is een heel bijzonder geworden. Als Barry ons ten slotte wegbrengt naar het hotel, waar we afscheid nemen, gaan we met gemengde gevoelens naar onze kamer. Een weerzien met Gambia zit er zeker in!

21 februari

Na een "lummelige" ochtend rond het hotel vertrekken we naar het vliegveld van Banjul. Het kost wat klein geld als je wilt voorkomen dat de douane je koffer binnenste buiten keert. Gelaten ondergaan we het inchecken. We verlangen nu heel sterk naar huis en zijn benieuwd hoe het de kinderen vergaat.