Op 18 augustus jongstleden kreeg ik een e-mail van een medetuinder: er was een uil gespot bij haar buurvrouw in de volkstuin. Deze tuin ligt schuin tegenover mijn eigen tuin, en omdat ik dol ben op uilen, ben ik direct gaan kijken. Mijn volkstuin ligt op ongeveer 1 kilometer van mijn huis, dus ik was er snel. Aangekomen zag ik al snel de uil zitten in een spar. Mijn eerste gedachte was dat het een ransuil moest zijn. Weken later, bij het opnieuw bekijken van de foto's, kwam ik echter tot een andere conclusie: dit was een velduil! Dit is behoorlijk bijzonder, want een velduil in een boom op een volkstuinpark is iets wat je niet snel verwacht. Vandaar mijn eerdere verwarring. De velduil is een vogel van open terrein en geeft de voorkeur aan moerassige gebieden en venen. Hij lijkt op een ransuil, maar heeft veel kortere oorpluimen en een gele iris. Velduilen zijn vaak overdag actief en leggen soms enorme afstanden af. Als broedvogel is de soort zeldzaam geworden, maar in de winter kunnen kleine aantallen velduilen vanuit Noord- en Noordoost-Europa hierheen trekken.
Het verenkleed van de velduil is overwegend licht geelbruin, met een grof patroon van donkerbruine vlekken op de bovenzijde, wat voor goede camouflage zorgt op de grond. De onderzijde is witachtig geel met donkere vlekken. Poten en tenen zijn bevederd. In vlucht valt de lichte onderzijde van de vleugels op, met een donkere vlek bij de vleugelboeg en zwart gestreepte vleugelpunten. De velduil jaagt laag boven de grond en leeft in open terrein met lage vegetatie en dekking. Hij heeft een voorkeur voor vochtige, deels moerassige laagten met verlandingszones, veengebieden en open duinlandschappen met natte plekken. Ook broedt hij soms op boerenland, zowel op gras- als akkerland. Bij gunstige voedselomstandigheden kunnen velduilen zich onverwacht in allerlei open terreinen vestigen. In 2014 leidde een veldmuizenpiek ertoe dat vele tientallen paren velduilen broedden, zowel in Nederland als in Vlaanderen. Alleen al in Friesland werden dat jaar minstens 53 broedparen geteld. Het voedsel van de velduil bestaat vooral uit woelmuizen, zoals veld- en aardmuizen. Als deze niet beschikbaar zijn, schakelt hij over op andere kleine zoogdieren en kleine vogels. Op IJsland vormt de bosmuis de belangrijkste prooi. De velduil leidt vrijwel het hele jaar door een nomadisch bestaan en verblijft waar de omstandigheden gunstig zijn, met voldoende voedsel en beschutting. Velduilen uit het noordoosten van Europa trekken 's winters naar het zuiden en zuidwesten.
Gegevens ontleend aan Vogelbescherming.
 |
| Velduil - Short-eared Owl · Asio flammeus |
 |
| Velduil - Short-eared Owl · Asio flammeus |
 |
| Velduil - Short-eared Owl · Asio flammeus |
